Ontwerp: Leo Brom
Uitvoering: Edelsmidse Brom
Materiaal: verbronsd gedreven koper
Sint Jansbasiliek, Brink 31, Laren NH
Geplaatst in 1933
__________
__________
__________
Sint Jansprocessie 2018: eigentijdse uitvoering “Johannes de Doper” (Leo Brom)
“Johannes de Doper” is ontworpen door Leo Brom en in 1933 in de Sint Jansbasiliek geplaatst. Het beeld, vervaardigd uit verbronsd gedreven koper, heeft een hoogte van 3,5 meter (de hoogte inclusief de sokkel is 5 meter).(1) De rechterhand van het beeld wijst naar Christus. Op het vaandel aan de staf zijn de woorden ECCE AGNUS DEI aangebracht (vert.: Zie het Lam Gods). Deze woorden zijn ontleend aan Joh.1:29. Het zijn de woorden die Johannes de Doper volgens de schrijver van het Johannes-evangelie uitsprak toen Jezus tot hem kwam, terwijl hij in de Jordaan de doop toediende aan hen die zich lieten bekeren.(2)
Het beeld van Johannes de Doper dat Leo Brom had ontworpen, diende ter vervanging van het beeld van Johannes de Doper dat Wilhelm Edmund (Willem) Mengelberg (Keulen, 22 december 1850 – 21 november 1922, architect, beeldhouwer en tekenaar) uit eikenhout had gesneden.(3)
Oorspronkelijk was “Johannes de Doper” rechts van de ingang van de Sint Jansbasiliek geplaatst. Op zeker moment is het beeld bij het middenpad bij de ingang geplaatst. Tegenwoordig staat het links van de ingang.
Andere kunstwerken in de Sint-Jansbasiliek, vervaardigd door Edelsmidse Brom, zijn het Maria-altaar, het St.-Josef altaar en de bij de altaren behorende kandelaren (dit alles ontworpen door Jan Eloy Brom), de communiebanken, de Latijnstalige gedenksteen ter herdenking van de verheffing in 1937 van de Sint-Janskerk tot Basilica Minor (ontwerp: Jan Eloy Brom) en de koperen plaat met Nederlandse vertaling van de latijnse tekst. Ook het wapen van de parochie is ontworpen door Jan Eloy Brom.
In de Sint Jansprocessie die in 2018 plaatsvond, werd door de groep jongeren een kleine, eigentijdse uitvoering van het door Leo Brom ontworpen beeld “Johannes de Doper” meegevoerd. Het hoofdhaar was uitgebeeld in de vorm van rasta-haar.
Noten
(1) Archief Edelsmidse Brom, Nijmegen, 2013, p.66). De aanduiding “brons” in de meeste publicaties is niet juist. In de vermelding op p.66 van het archief van Edelsmidse Brom is géén melding gemaakt van brons maar van gedreven koper. Dit koper is verbronsd.
(2) Joh.1,29: De volgende dag zag hij Jezus tot zich komen en zei: “Zie, het Lam Gods, dat de zonde van de wereld wegneemt.” In Joh.1,36 duidt Johannes de Doper tegenover twee van zijn leerlingen Jezus opnieuw aan met de woorden “Zie, het Lam Gods”.
(3) Willem Mengelberg, van 1876 tot 1891 werkzaam in het atelier in Utrecht van zijn broer, Friedrich Wilhelm Mengelberg (Keulen, 18 oktober 1837 – Utrecht, 6 februari 1919, beeldhouwer, architect van kerkinterieurs en kunstverzamelaar), was de leraar van Johannes Henricus (Jan) Brom (Utrecht, 21 juli 1860 – 1 februari 1915), de vader van Leo Brom.
Bronnen:
– Archief Edelsmidse Brom, Nijmegen, 2013, p.66
– https://historischekringlaren.nl/de-geschiedenis-van-smederij-brom/
– https://sintjanlaren.nl/index.php/basiliek/
– https://www.facebook.com
– https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/422
Johannes de Doper (Nieuwe Testament): profeet, zoon van de priester Zacharias en diens vrouw Elisabeth. Johannes de Doper woonde in de woestijn. Hij droeg een ruwe, kameelharen mantel.
Johannes de Doper riep de Joden op tot bekering omdat het Rijk der hemelen nabij was. Hij doopte de bekeerlingen in de Jordaan in een ritueel van onderdompeling.
Naamdag: 24 juni.
DE SINT JANSPROCESSIE
Johannes de Doper is de schutspatroon van Laren. De verering in Laren van Johannes de Doper is in de late middeleeuwen ontstaan en vond na de Reformatie tot aan het begin van de 19e eeuw in stilte plaats vanwege het verbod op het houden van katholieke erediensten.
In 1806 werd in Laren de Broederschap van Sint Jan opgericht. Deze broederschap nam de organisatie van de vroegere bedetocht voor rekening. In de loop der jaren is de bedetocht uitgegroeid tot uiteindelijk een Sacramentsprocessie waarin de Hostie wordt meegedragen, het Heilig Brood. Deze “Sint Jansprocessie” vindt ieder jaar in Laren plaats op de zondag die het dichtst bij 24 juni ligt, de naamdag van Johannes de Doper. Om 11.00 uur, na afloop van de Hoogmis, trekt de processie vanaf de Sint Jansbasiliek door Laren naar het Sint Janskerkhof, waar in de middeleeuwen een bedevaartkerk stond, alwaar een eucharistieviering plaatsvindt. Na afloop van deze eucharistieviering trekt de processie weer naar Laren, alwaar de plechtigheden worden afgesloten in de Sint Jansbasiliek.
Bronnen en verdere informatie:
– https://bol-an.nl/bol-an-274-een-zalige-sint-jan/
– https://sintjanlaren.nl/index.php/de-sint-jansprocessie/
– https://www.kerkengek.nl/laren-een-oude-cultusplaats/