Beeldhouwer: Eric Claus
Materiaal: brons
Rand Bethlehemkerkplein, Zwolle (sinds 1999)
Onthuld op 8 september 1984 in het midden van het Bethlehemkerkplein, Zwolle
__________
__________
__________
__________
“Joan Derk van der Capellen tot den Pol”, 1985
collectie Historisch Centrum Overijssel, foto: J.P. de Koning, Creative Commons CC BY 4.0
gedenkpenning 200e sterfdag Joan Derk van der Capellen tot den Pol (Eric Claus, 1984)
foto’s: Bert Willemsen, MA Shops Muntmarkt (https://www.ma-shops.nl/muntmarkt/)
Het laten ontwerpen door Eric Claus van een beeld van Joan Derk van der Capellen tot den Pol was het gevolg van een mislukte poging in het begin van de 1980-er jaren om een beeldengroep in Rome, oorspronkelijk bedoeld voor het grafmonument van Van der Capellen in Zwolle, naar Zwolle te halen.
Volgens bijschriften bij foto’s in het beeldarchief van Zwolle was “Joan Derk van der Capellen tot den Pol” in 1982 (zelfs in 1980) tijdelijk geplaatst in de tuin van het Stedelijk Museum Zwolle aan de Voorstraat in Zwolle. De kosten van vervaardiging, f 30.000,-, werden voor rekening genomen door de gemeenteraad van Zwolle. Het voorstel hiertoe werd niet unaniem aangenomen maar in meerderheid.
Op 8 september 1984 is “Joan Derk van der Capellen tot den Pol” midden op het Bethlehemkerkplein in Zwolle onthuld. Op die dag werd de 200e sterfdag van Van der Capellen herdacht. Het beeld toont Van der Capellen, schrijvend aan zijn anoniem verschenen pamflet Aan het Volk van Nederland. Op de voorzijde van het voetstuk is de naam JOAN DERK VAN DER CAPELLEN vermeld, zijn geboortejaar 1741 en zijn overlijdensjaar 1784.
De onthulling van “Joan Derk van der Capellen tot den Pol” ging vergezeld van de uitgifte van een messing penning, eveneens ontworpen door Eric Claus. Op de voorzijde van de penning is het door Eric Claus ontworpen beeld van Van der Capellen afgebeeld met de tekst JOAN DERK. Bovenaan de keerzijde staat de tekst 1784-1984 DEMOCRATISERING 200 JAAR NA JOAN DERK. Onderaan is op het vel papier de titel Aan het Volk van Nederland vermeld.
In 1999 is het Bethlehemkerkplein autovrij gemaakt en opnieuw bestraat. Het beeld is toen verplaatst naar een plek aan de rand van het Bethlehemplein, voor een muur van de Bethlehemkerk.
Bronnen:
– Het Parool, 10 september 1984
– Gemeente Zwolle: Informatienota voor de raad, 14 december 2021
– Trouw, 16 mei 1984
– https://www.archieven.nl/nl/
– https://www.ma-shops.nl/muntmarkt
Met dank aan:
– Bert Willemsen, MA Shops Muntmarkt (https://www.ma-shops.nl/muntmarkt/)
Joan Derk van der Capellen tot den Pol (Tiel, 2 november 1741- Zwolle, 6 juni 1784): politicus en edelman. Van der Capellen tot den Pol was de grondlegger van het patriottisme, in gang gezet door zijn op 25-26 september 1781 anoniem verschenen pamflet Aan het Volk van Nederland, waarin hij de corruptheid van de regenten aanklaagde en het zwakke beleid van prins Willem V.
Bron en verdere informatie:
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Joan_Derk_van_der_Capellen_tot_den_Pol