Het toilet

Beeldhouwer: Hans Bayens
Materiaal: brons
Rosarium basisschool De Odyssee, Minervaplein, Utrecht (sinds 1998)
Onthuld in augustus 1974, Keggedreef, Utrecht


__________

__________

__________

“Het toilet”, Keggedreef, Utrecht (foto: 1975)


“Het toilet” is door de gemeente Utrecht in 1974 aangekocht en in augustus van dat jaar in de middenberm van de Keggedreef in de Utrechtse wijk Overvecht geplaatst. Het beeld was vervaardigd in een oplage van drie exemplaren; één ervan maakt deel uit van een particuliere collectie.
“Het toilet” is in 1980 in opslag gegaan vanwege de vele beschadigingen die het beeld in de loop van de jaren had opgelopen. In 1981 werd afwijzend gereageerd op het verzoek “Het toilet” te plaatsen in het plantsoen van de Raiffeisenlaan / Burgemeester Sickeszlaan in Utrecht. In 1998 is “Het toilet” geplaatst aan het Minervaplein in Utrecht.

DE BEELDEN “STAANDE VROUW” EN “ZWANGERE VROUW”
De ontstaansgeschiedenis van “Het toilet” kan teruggaan tot wellicht 1969. In de opsomming “Selectie van beelden” in “Bayens” (Wijk en Aalburg, 1995, p.155) zijn drie door Hans Bayens vervaardigde beelden vermeld die in Utrecht staan of hebben gestaan: “Staande vrouw” (Utrecht, 1971); “Zwangere vrouw” (Utrecht, 1972) en “C.C.S. Crone” (Utrecht, 1979). De naam “Het toilet” komt in deze selectie niet voor. In deze opsomming, die geen compleet overzicht is, staan wat betreft plaatsing alleen de namen van steden en dorpen vermeld, niet de adressen.
Op pagina 131 in “Bayens” staat een foto van een 29 cm hoog bronzen beeld, “Staande vrouw” genaamd, vervaardigd in 1969. De foto is van opzij gemaakt. “Staande vrouw” vertoont veel gelijkenis met het beeld dat door de gemeente Utrecht met de naam “Het toilet” is aangeduid. In “Bayens” staat geen foto van “Zwangere vrouw”.
Bij ontstentenis van foto’s van “Zwangere vrouw” komt het mij voor dat in 1974 een grote uitvoering van “Staande vrouw” is vervaardigd, die in augustus van dat jaar onder de naam “Het toilet” aan de Keggedreef in Utrecht is geplaatst en in 1998 naar het rosarium van basisschool De Odyssee aan het Minervaplein in Utrecht is verplaatst.

Bronnen:
Het Utrechts Archief: Het toilet

Kunst in de Openbare ruimte Utrecht: Het toilet
Wikipedia: Lijst van beelden in Oost en Noordoost (Utrecht)
Bayens (Wijk en Aalburg, 1995, p.131 en p 155)

Met dank aan:
Gemeente Utrecht, afdeling Culturele Zaken

  HANS BAYENS