Naamvarianten: “Oorlogsmonument” en “Wachtende vrouwen”
Beeldhouwer: Ineke van Dijk
Materiaal: brons en glas
Algemene (Nieuwe) Begraafplaats, Achterweg 2A, Ammerstol
Onthuld op 29 november 2003
__________
__________
__________
.
DE ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN “HERDENKINGSMONUMENT”
In 1943 zijn in Duitsland Arie Matthijs de Jong en Jan Ooms om het leven gekomen, inwoners van Ammerstol die in Duitsland dwangarbeid verrichtten. Hun lichamen zijn begraven op het Nederlandse Ereveld, Friedhof Stoffeln, Bittweg, Düsseldorf-Oberblick (DE).
In 1949 werd aan de Badhuisstraat in Bergambacht een oorlogsmonument onthuld in de vorm van een gedenkmuur met op plaquettes de namen van elf inwoners van Bergambacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven waren gekomen.
In 1985 werd de gemeente Ammerstol toegevoegd aan de gemeente Bergambacht. Omdat het oorlogsmonument in Bergambacht was opgericht ter nagedachtenis aan inwoners van Bergambacht, werd op aandringen van nabestaanden van De Jong en Ooms een herdenkingsmonument vervaardigd dat in Ammerstol zou worden geplaatst. Uit een aantal ontwerpen, gemaakt door Ineke van Dijk, kozen de nabestaanden een ontwerp dat vrouwen uitbeeldt die – tevergeefs – wachten op de terugkomst van hun dierbaren die tijdens de oorlog zijn weggevoerd.
In 2003, zestig jaar na het overlijden van Arie Matthijs de Jong en Jan Ooms, is “Herdenkingsmonument” onthuld op de Algemene (Nieuwe) begraafplaats aan de Achterweg in Ammerstol door mr. Johan Herman (Hans) Oosters (Gouda, 1962), burgemeester van Ammerstol. Op 30 november 2003, daags na de onthulling, was het zestig jaar geleden dat Arie Matthijs de Jong in Duitsland overleed.
Aan de voorzijde en de rechterzijde van “Herdenkingsmonument” staan twee glazen wanden. In de buitenste rechter glaswand zijn de namen en de geboorte- en overlijdensdatum van de twee herdachte inwoners van Ammerstol gegraveerd. Boven deze namen is een uitspraak gegraveerd van ds. J.B.Th Hugenholtz, predikant in Ammerstol. De tekst van deze uitspraak, gedateerd op 1935, luidt als volgt:
“DE OORLOG WORDT NIET DOOR DE WAPENS
DOCH DOOR DE MENSEN GEVOERD”
Bronnen:
– 4en5mei.nl: Ammerstol en Bergambacht
– www.hugenholtz.net
Arie Matthijs de Jong (Ammerstol, 8 maart 1921 – Dortmund (DE), 30 november 1943): timmerman, tewerkgesteld in een ijzergieterij in Dortmund; overleden aan een verwaarloosde blindedarmontsteking.
Jan Ooms (Ammerstol, 7 oktober 1920 – Köln (DE), 21 oktober 1943): houtbewerker.
Johannes Bernardus Theodorus (Han) Hugenholtz (Kattendijke, 14 mei 1888 – Renkum, 25 december 1973): predikant en pacifist; van 10 juni 1924 tot 2 mei 1954 predikant in Ammerstol, was de oprichter in 1924 van de pacifistische beweging “Kerk en Vrede”, een organisatie die vanaf 20 december 1924 deel ging uitmaken van de Nooit Meer Oorlog Federatie, een overkoepelende vredesorganisatie. In 1956 was Hugenholtz één van de oprichters van NOVIB (Nederlandse Organisatie Voor Internationale Bijstand). Het stoffelijk overschot van Hugenholtz is begraven in Ammerstol.