Beeldhouwer: Ineke van Dijk
Materiaal: brons
Joden Breeplaats, Lekkerkerk
Onthuld op 23 juni 1983
__________
__________
__________
“Joods monument” is een herinnering aan de Joodse gemeenschap die van het midden van de 18e eeuw tot in de 1920-er jaren in Lekkerkerk heeft gewoond.
In het voetstuk is een steen gelegd waarop de periode 1768-1926 is vermeld. Het jaartal 1768 kan verwijzen naar een in dat jaar opgetelde akte waarin voor het eerst in de geschiedenis van Lekkerkerk melding is gemaakt van een joodse inwoner van Lekkerkerk. Het jaar 1926 kan verwijzen naar het jaar waarin het laatste in Lekkerkerk woonachtige joodse gezin naar elders verhuisde. Op de steen is een Loelav afgebeeld. De Loelav, die gebruikt wordt tijdens het Loofhuttenfeest, is een plantenbundel, bestaande uit een palmtak, twee beekwilgtakken, drie myrthetakken en een etrog, een vrucht die lijkt op een citroen. Met de Loelav, die het gehele plantenrijk vertegenwoordigt, dankt men God voor alles wat groeit en bloeit.
“Joods monument” is geplaatst ter gelegenheid van het gereedkomen van de Oude Dorpskern en is op 23 juni 1983 onthuld door Arie Stoppelenburg, wethouder, Cornelia Johanna (Corrie) Nobel-van Vuren (Culemborg, 8 januari 1919 – 18 januari 2002), burgemeester van Lekkerkerk, en Ineke van Dijk.(1)
Noot
(1) https://samh.nl
DE JOODSE GEMEENTE IN LEKKERKERK
De aanwezigheid van Joden in Lekkerkerk dateert van 1759. In dat jaar kreeg Abraham Gompers toestemming om in Lekkerkerk vee te slachten. In 1760 kreeg ook Joseph Moses toestemming zich te vestigen als slager en vleeshouwer. In 1764 kreeg ook Josef Heijman toestemming zich te vestigen als slager en vleeshouwer, wat enkele jaren later door twee andere joden werd bevestigd in een akte.(1)
In de loop van de negentiende eeuw ontstond in Lekkerkerk een kleine joodse gemeenschap, die in 1862 de bovenverdieping van een huis aan de toenmalige Lekdijk in gebruik nam als synagoge.
De joodse gemeente in Lekkerkerk was een bloeiende gemeente. In 1869 waren er 32 leden. Door verhuizingen naar grote steden liep in de jaren erna het aantal leden terug tot uiteindelijk vier in 1923. In dat jaar is de joodse gemeente van Lekkerkerk toegevoegd aan die van Rotterdam. De synagoge werd verkocht.
In 1931 overleed Duifje van der Heim, de enig overgebleven joodse inwoner van Lekkerkerk.
Noot
(1) Volgens dodenakkers.nl was dit in 1767. Volgens digibron.nl dateerde de akte uit 1768 en had Josef Heijman, aangeduid met de naam Joseph Heymans, drie jaar in Lekkerkerk gewoond.
Bronnen:
– digibron.nl
– dodenakkers.nl – joodse begraafplaats Lekkerkerk
– joods cultureel kwartier