Beeldhouwers: JeanMarianne Bremers
Materiaal: brons
Loonsebaan / De Bréautélaan, Vught
Onthuld in 2000
“Slag van Lekkerbeetje”
__________
Lekkerbeetje (Gerard Abrahams van Houwelingen)
Pierre de Bréauté
het pistool van De Bréauté
plaquette
Dit monument staat op de plek waar op 5 februari 1600, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, de Slag van Lekkerbeetje plaatsvond op de toenmalige Vughterhei. Het monument is geplaatst in 2000, 400 jaar na de Slag, en is geschonken door J.B.A.P. Groenewoud, zakenman in Vught, en mr. drs. E.C.M. Wagemakers, advocaat in Den Bosch.
De Slag van Lekkerbeetje was een groepsduel tussen twee groepen ruiters, elk 22 man sterk. Eén groep bestond uit Franse huurlingen, in dienst van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden onder bevel van kapitein Pierre de Bréauté, een Franse edelman. De andere groep bestond uit Bossche soldaten, in dienst van Filips II, onder bevel van Gerard Abrahams van Houwelingen, bijgenaamd Lekkerbeetje, de plaatsvervanger van de gouverneur van Den Bosch, Anthonie Schetz III, Graaf van Grobbendonck.
“Slag van Lekkerbeetje” beeldt het moment uit (vrij kort na aanvang van het duel) waarop Lekkerbeetje (zijn zwaard is reeds gebroken) door De Bréauté wordt doodgeschoten. Na verloop van tijd gaf De Bréauté zich over. Hem werd een vrije aftocht toegezegd. Onderweg naar Den Bosch werd hij echter alsnog gedood.
Detail: het paard van De Bréauté schopt het paard van Lekkerbeetje, dat hierdoor uit balans wordt gebracht en op het punt staat te vallen.
Duels als de Slag van Lekkerbeetje vonden in heel Europa regelmatig plaats; ze waren een onderdeel van de in die tijd heersende riddercultuur. Met oorlog hadden deze duels meestal niets van doen.
De Slag van Lekkerbeetje staat bekend als het laatste middeleeuwse ridderduel. Aan dit soort duels waren teveel risico’s aan verbonden.
Van de Slag van Lekkerbeetje zijn tientallen pamfletten, prenten en schilderijen vervaardigd.
Diverse straatnamen in het deel van Vught waar het monument “Slag van Lekkerbeetje” staat, herinneren aan het duel, zoals de De Bréautélaan en de Lekkerbeetjenlaan.
Bronnen:
– Bossche encyclopedie
– Brabants erfgoed
“STATUE SUNDAY”
Op 9 april 2023 hebben actievoerders van de klimaatbewegingen Scientist Rebellion en Extinction Rebellion de ridderfiguren en de paardenbeelden van “Slag van Lekkerbeetje” geblinddoekt en om de nek van een van de paardenbeelden een bord gehangen met een oproep aan bestuurders, politici en andere prominenten om niet weg te kijken maar maatregelen te nemen tegen de klimaatcrisis. Dit gebeurde in het kader van “Statue Sunday”, een actie van Scientist Rebellion in reactie op het gebrek aan urgentie bij politici en bestuurders na publicatie in maart 2023 van het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties. De actie, begonnen op 26 maart 2023, houdt in dat leden van Scientist Rebellion wereldwijd iedere zondag standbeelden van politici, wetenschappers en andere prominenten van een blinddoek voorzien en er een bord aan hangen met een oproep. Op die manier willen zij kracht bijzetten aan hun eis dat bestuurders, politici en andere prominenten de waarheid vertellen over de klimaatcrisis en maatregelen nemen om biodiversiteitsverlies te stoppen en de uitstoot van broeikasgassen te verlagen tot netto nul in 2025. Zij hebben voor deze actievorm gekozen omdat standbeelden een belangrijke symboolfunctie hebben. De blinddoeken symboliseren dat politici en leiders wegkijken van de wetenschap en geen actie ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan.
2 april 2023 was de tweede achtereenvolgende zondag dat in het kader van “Statue Sunday” in een aantal landen beelden werden geblinddoekt. In Nederland werd bij 27 beelden in meer dan 20 steden op deze manier actie gevoerd. 16 april 2023 was de laatste zondag waarop deze actie werd gevoerd.
Scientist Rebellion is een internationale beweging van wetenschappers die zich grote zorgen maken over het klimaat en de ecologische crisis. Scientist Rebellion is gelieerd aan Extinction Rebellion (XR), een internationale eco-socialistische beweging die door middel van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid campagne voert voor nul koolstofemissies, een einde aan de ecologische crisis en sociale en economische rechtvaardigheid.