Beeldhouwer: Joop Hekman
Materiaal: brons en graniet
Gieting: Rijnlandse bronsgieterij, Leiden
Stadsschouwburg, Lucasbolwerk 24, Utrecht
Onthuld op 2 oktober 1959
__________
.
De beeldengroep/fontein “Feest der Muzen” bestaat uit drie Muzen (Grieks-mythologische figuren) die met theater kunnen worden geassocieerd: Melpomene (tragedie), Terpsichore (dans en lyrische poëzie) en Thalia (komedie).
“Feest der Muzen” is het de grootste beeldengroep die Joop Hekman heeft vervaardigd.
In 1948 wilde het Utrechtse Fonds Stadsverfraaiing dat in het grasperk voor de Stadsschouwburg een fontein werd geplaatst. Willem Marinus Dudok, de architect van de Stadsschouwburg, ontwierp een bassin in de vorm van een vlieger met naast de punt van de lange zijden een boom. In het bassin, aan de binnenzijde van die punt, onder het bladerdek van de boom, had hij boven de waterspiegel een plateau getekend met daarop een naakte, geknielde vrouwenfiguur die met uitgestrekte armen de rand van het plateau vasthoudt en in het water van het bassin tuurt. Tegenover de vrouwenfiguur had hij vijf fonteinen naast elkaar getekend die een watermuur vormden. De gemeente Utrecht keurde zijn ontwerp af.
In 1950 dienden de Utrechtse beeldhouwers Joop Hekman en Pieter d’Hont een ontwerp in. Pieter d’Hont had een fontein ontworpen met daarin een beeld van een zingende Orpheus, zichzelf begeleidend op zijn harp. Het ontwerp van Hekman, een fontein in de vorm van een zeemeermin op een sokkel, kreeg de voorkeur. De gemeente Utrecht bood hem een studiereis naar het fonteinrijke Rome aan. Na zijn terugkomst maakte Hekman een nieuw ontwerp voor de fontein, bestaande uit de drie Muzen die met theater kunnen worden geassocieerd: Melpomene (tragedie), Terpsichore (dans en lyrische poëzie) en Thalia (komedie). In 1956 kreeg hij de opdracht dit ontwerp vorm te geven. Dit resulteerde in de beeldengroep/fontein “Feest der Muzen”.
“Feest der Muzen” is op 2 oktober 1959 dichtbij de rand van het grasperk voor de Stadsschouwburg onthuld door jhr. mr. Constant Johan Adriaan (Coen) de Ranitz (Den Haag, 3 april 1905 – Driebergen-Rijsenburg, 24 februari 1983), burgemeseter van Urecht. Het is het de grootste beeldengroep die Joop Hekman heeft vervaardigd.
In opdracht van de Waterleidingmaatschappij Breda is het fonteinbeeld “Zeemeermin” in 1967 in de vijver geplaatst van het in dat jaar geopende gebouw van het gemeentelijk energiebedrijf EnWa aan de Doornboslaan in Breda. Het gebouw is inmiddels gesloopt, op de plaats ervan is nieuwbouw gekomen. “Zeemeermin” is niet meer aanwezig (zie: Kunst en beelden in Breda c.a.).
Muzen (Griekse mythologie): negen godinnen van de kunsten en de wetenschap. Iedere muze had haar eigen aandachtsgebied. In de beeldende kunst voert iedere Muze een attribuut. Melpomene voert een tragediemasker, Terpsichore voert een lier, Thalia voert een komediemasker. De beelden in “Feest der Muzen” voeren geen attributen.
“STATUE SUNDAY”
Op 2 april 2023 hebben actievoerders van de klimaatbewegingen Scientist Rebellion en Extinction Rebellion de muzenfiguren van “Feest der muzen” geblinddoekt en een bord aangehangen met een oproep aan bestuurders, politici en andere prominenten om niet weg te kijken van de klimaatcrisis maar maatregelen te nemen ter bestrijding ervan. Dit gebeurde in het kader van “Statue Sunday”, een actie van Scientist Rebellion in reactie op het gebrek aan urgentie bij politici en bestuurders na publicatie in maart 2023 van het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties. De actie, begonnen op 26 maart 2023, houdt in dat leden van Scientist Rebellion wereldwijd iedere zondag standbeelden van politici, wetenschappers en andere prominenten van een blinddoek voorzien en er een bord aan hangen met een oproep. Op die manier willen zij kracht bijzetten aan hun eis dat bestuurders, politici en andere prominenten de waarheid vertellen over de klimaatcrisis en maatregelen nemen om biodiversiteitsverlies te stoppen en de uitstoot van broeikasgassen te verlagen tot netto nul in 2025. Zij hebben voor deze actievorm gekozen omdat standbeelden een belangrijke symboolfunctie hebben. De blinddoeken symboliseren dat politici en leiders wegkijken van de wetenschap en geen actie ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan.
2 april 2023 was de tweede achtereenvolgende zondag dat in het kader van “Statue Sunday” in een aantal landen beelden werden geblinddoekt. In Nederland werd bij 27 beelden in meer dan 20 steden op deze manier actie gevoerd. 16 april 2023 was de laatste zondag waarop deze actie werd gevoerd.
Scientist Rebellion is een internationale beweging van wetenschappers die zich grote zorgen maken over het klimaat en de ecologische crisis. Scientist Rebellion is gelieerd aan Extinction Rebellion (XR), een internationale eco-socialistische beweging die door middel van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid campagne voert voor nul koolstofemissies, een einde aan de ecologische crisis en sociale en economische rechtvaardigheid.