Naamvarianten: “Het gezin” en “Boerengezin”
Beeldhouwer: Tineke Bot
Materiaal: brons
Van Waalswijkweg / Harderwijkerweg, Uddel
Onthuld op 23 september 1992
__________
__________
__________
.
Uddel is een dorp op de Veluwe, ten westen van Apeldoorn. In de meest vroege vermelding, in een akte, opgemaakt in 792 ten tijde van Karel de Grote, is het dorp vermeld onder de naam Uttiloch.
In 1992 werd het 1200-jarig bestaan van Uddel gevierd. De organisatie van de feestelijkheden lag in handen van de Beheerscommissie van Uttiloch 1200. Deze commissie vroeg de inwoners van Uddel wat voor herdenkingsmonument volgens hen moest worden gemaakt. Eén van hen stelde een boerenkom voor, een algemeen gebruiksvoorwerp in Uddel, waaruit de kinderen te eten kregen. Naar aanleiding hiervan liet de Beheerscommissie enkele beeldend kunstenaars een ontwerp maken. De opdracht werd gegund aan Tineke Bot met de vraag een gezin uit te beelden dat rondom een kom zat en eruit at en de vraag om tot uiting te laten komen waar de mensen destijds van leefden. Omdat schapenteelt voor de boeren in Uddel een belangrijke bron van bestaan was, heeft Tineke Bot naast het kind een schaap uitgebeeld.
Bij de presentatie van haar ontwerp had Tineke Bot aangegeven dat een waterstroom uit de kom de essentie van het doorgaande leven tot uiting zou laten komen. Tot het aanbrengen van een waterstroom is het echter niet gekomen, de Beheerscommissie vond een beeld met fontein te kostbaar en te kwetsbaar.
“De kom” is op 23 september 1992 onthuld door Antonius Johannes (Ton) Hubers (Nijmegen, 2 oktober 1932 – Groesbeek, 6 december 2005), burgemeester van Apeldoorn, samen met drie schoolkinderen. De onthulling, die de kroon was op het herdenkingsjaar, ging gepaard met het zingen van een voor deze gelegenheid gecomponeerd lied, begeleid door muzikanten van de muziekvereniging Juliana uit Uddel. De onthullingsplechtigheid werd omlijst door hoorngeschal van zeven blazers van Jachthoornblaasgroep Het Aardhuis. Rondom het monument was in opdracht van de gemeente Apeldoorn nieuwe bestrating aangelegd en het plantsoen achter het monument was opgeknapt.
Het monument is kort na de onthulling bekend geworden onder de namen “Het gezin” en “Boerengezin”. Tineke Bot heeft het van meet af aan “De kom” genoemd, vanwege het feit dat de kom symbool is voor het doorgaande leven. Bij foto’s ervan op haar website en in Tineke Bot – leven en werken in vrijheid (Lyon, 2020) staat de naam “De kom”. Op deze webpagina is dan ook de naam “De kom” aangehouden.
Bronnen:
– het geheugen van Apeldoorn
– jachthoornblaasgroep.nl
– tinekebot.nl
Met dank aan:
Tineke Bot