Beeldhouwer: Vera van Hasselt
Materiaal: brons
Gieting: Bronsgieterij Binder, Haarlem
Grote Markt, Nijmegen nabij de Sint Stevenskerk (sinds 2001)
Onthuld in 1957 aan de noordzijde van de Grote Markt in Nijmegen
__________
.
De ontstaansgeschiedenis van “Mariken van Nieumeghen” gaat terug tot 1953, toen Vera van Hasselt, na het bijwonen van een voorstelling van het gelijknamige mirakelspel, besloot tot het vervaardigen van het beeld.
“Mariken van Nieumeghen” is uitgebeeld na terugkeer van boodschappen doen op de Markt in Nijmegen. Aan haar linkerhand draagt ze een boodschappenmandje. Haar lichaamshouding laat eenzaamheid en twijfel zien, waarin zij zich afvraagt of zij onder de hoede van God zal blijven of zich tot de duivel zal wenden. In samenhang hiermee zijn bovenaan de trap de twee regels uit het mirakelspel aangebracht waarin zij haar twijfel uitspreekt:
Comt nv tot mi ende helpt mi beclaghen
God of die duuel, tes mi alleleens.
“Mariken van Nieumeghen” is een geschenk van Vroom & Dreesmann NV aan de stad Nijmegen als dank voor de naoorlogse wederopbouw van Nijmegen en het herstel van Vroom & Dreesmann NV. Oorspronkelijk stond “Mariken van Nieumeghen” voor een terras aan de noordzijde van de Grote Markt. Sinds het voorjaar van 2001 staat het beeld bij de Sint Stevenskerk.
Verderop, naast de Sint Stevenskerk, staat het door Piet Killaars vervaardigde beeld Moenen.
Op 17 januari 2010 werd “Mariken van Nieumeghen” warm aangekleed evenals beelden en beeldengroepen in 65 andere gemeenten waaronder Assen, Baarn, Driebergen-Rijsenburg, Elst en Utrecht. Onder het motto “laat huurders niet in de kou staan” voerde GroenLinks actie voor betere woningisolatie.
Mariken van Nieumeghen: de hoofdpersoon in een 16e eeuws mirakelspel. Verleid door de duivel in de persoon van Moenen, kwam zij, na zeven jaar met hem te hebben samengewoond, tot inkeer.
DE ACTIE “WARM AANGEKLEED”
“Mariken van Nieumeghen” is een van de 50 beelden en beeldengroepen in Nederland waarbij GroenLinks op 16 januari 2010 de actie “Warm aangekleed” heeft gevoerd. Het doel van de actie was het vragen van aandacht voor het isoleren van huurwoningen. De partij is van mening dat huurders niet in de kou mogen staan.
De actievoerders kleedden de beelden en beeldengroepen aan met een muts en een warme sjaal in de kleuren van GroenLinks en plaatsten er actieborden bij.
Op 10 februari 2010 voerde GroenLinks deze actie in de gemeente Lingewaard, op 1 maart 2014 in Den Helder en op 6 maart 2015 in Friesland.
Op 7 februari 2014 (7 februari: “Warme truiendag”) voerden leden van de afdeling Zoetermeer van GroenLinks actie bij een aantal beelden in het Stadshart, die zij van een muts en een warme sjaal voorzagen in de kleuren van GroenLinks. Met deze actie vroegen zij aandacht voor het belang van het zo min mogelijk uitstoten van broeikasgassen door bijvoorbeeld het verlagen van de temperatuur van de centrale verwarming.
“STATUE SUNDAY”
Op 2 april 2023 hebben actievoerders van de klimaatbewegingen Scientist Rebellion en Extinction Rebellion “Mariken van Nieumeghen” geblinddoekt en om haar nek een bord gehangen met de oproep OPEN JE OGEN | WEES EERLIJK | DIT IS EEN KLIMAAT NOODTOESTAND. Dit gebeurde in het kader van “Statue Sunday”, een actie van Scientist Rebellion in reactie op het gebrek aan urgentie bij politici en bestuurders na publicatie in maart 2023 van het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties. De actie, begonnen op 26 maart 2023, houdt in dat leden van Scientist Rebellion wereldwijd iedere zondag standbeelden van politici, wetenschappers en andere prominenten van een blinddoek voorzien en er een bord aan hangen met een oproep. Op die manier willen zij kracht bijzetten aan hun eis dat bestuurders, politici en andere prominenten de waarheid vertellen over de klimaatcrisis en maatregelen nemen om biodiversiteitsverlies te stoppen en de uitstoot van broeikasgassen te verlagen tot netto nul in 2025. Zij hebben voor deze actievorm gekozen omdat standbeelden een belangrijke symboolfunctie hebben. De blinddoeken symboliseren dat politici en leiders wegkijken van de wetenschap en geen actie ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan.
2 april 2023 was de tweede achtereenvolgende zondag dat in het kader van “Statue Sunday” in een aantal landen beelden werden geblinddoekt. In Nederland werd bij 27 beelden in meer dan 20 steden op deze manier actie gevoerd. 16 april 2023 was de laatste zondag waarop deze actie werd gevoerd. 16 april 2023 was de laatste zondag waarop deze actie werd gevoerd.
Scientist Rebellion is een internationale beweging van wetenschappers die zich grote zorgen maken over het klimaat en de ecologische crisis. Scientist Rebellion is gelieerd aan Extinction Rebellion (XR), een internationale eco-socialistische beweging die door middel van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid campagne voert voor nul koolstofemissies, een einde aan de ecologische crisis en sociale en economische rechtvaardigheid.
Bronnen:
– https://activisthandbook.org/nl/extinction-rebellion
– https://extinctionrebellion.nl
– https://www.brugnijmegen.nl