Ontwerp: Dedden & Keizer
Materiaal: brons
Burgemeester Stekelenburgplein, Tilburg
Onthuld op 1 juli 2022
__________
.
In april 2020 besloot het college van B&W van Tilburg om in Tilburg een monument te laten plaatsen waarmee het slavernijverleden kan worden herdacht. Met hulp van de stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst Tilburg en de stichting Comité 30 juni-1 juli Tilburg werd een selectiecommissie gevormd die het college van B&W zou adviseren over het monument. Deze commissie werd begeleid door Kunstloc Brabant, een organisatie die zoveel mogelijk inwoners van Noord-Brabant wil laten deelnemen aan kunst en cultuur. De selectiecommissie wilde een hedendaags kunstwerk dat hoopvol, toekomstgericht en verbindend is en ook vertelt over gevangenschap en lijden. Op een oproep in diverse media waaronder BK-informatie, het vakblad voor beeldend kunstenaars, reageerden 53 beeldend kunstenaars. Drie van hen, te weten Dedden & Keizer, patricia kaersenhout en Tommy van der Loo, werden uitgekozen om een ontwerp in te dienen. Ten behoeve van de inwoners van Tilburg organiseerde de selectiecommissie een online-verkiezing. In oktober 2021 werd bekend dat het ontwerp van Dedden & Keizer het winnend ontwerp was. De planning was dat de einduitvoering op 1 juli 2022 (Keti Koti) onthuld zou worden.(1) In mei 2022 werd besloten dat het monument zou worden geplaatst op het Burgemeester Stekelenburgplein in Tilburg.(2)
Het monument toont een jong, hedendaags meisje, rechtop zittend en in gedachten verzonken. De linkerhand van het meisje rust op één van de twee verbroken schakels van de ketting waarmee tot slaaf gemaakten vastgeketend werden. Dit is een uitbeelding van het contact leggen met het verleden. Het meisje beeldt geen slachtoffer van slavernij uit, maar een nazaat van een tot slaaf gemaakte. De kralen op het lichaam van het meisje en op de schakels stellen trade beads voor, glazen kralen die als betaalmiddel fungeerden bij het verhandelen van tot slaaf gemaakten.(3)
“Slavernijmonument” is in de namiddag/avond van 1 juli 2022 onthuld door Th.L.N. (Theo) Weterings (Tilburg, 18 april 1959), burgemeester van Tilburg, initiatiefnemers waaronder Jeannau Jean Louis, en Ina Regina Adema (Amsterdam, 3 juni 1968), commissaris van de Koning in Noord-Brabant. De onthulling van het monument was onderdeel van de viering van Keti Koti (de verbroken ketenen). De stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst Tilburg had een programma samengesteld met zang, dans en bijzondere toespraken. Bij de onthulling was ook het meisje aanwezig, woonachtig in Hoek van Holland, dat model had gestaan, en de kunstenaars Albert Dedden en Paul Keizer. Burgemeester Weterings zei in zijn toespraak het slavernijverleden ten diepste te betreuren. In zijn ogen is het monument een krachtig symbool waardoor niet wordt vergeten wat mensen die tot slaaf waren gemaakt, is aangedaan. Het monument is volgens hem ook belangrijk voor het heden omdat het erkent dat racisme nog steeds wortelt in de maatschappij.(4) Na de onthulling werd een minuut stilte in acht genomen en werden kransen gelegd bij het monument.
Noten
(1) https://deddenkeizer.nl/elementor-23994/; https://www.kunstlocbrabant.nl
(2) https://www.kunstlocbrabant.nl
(3) https://ketikoti-tilburg.nl/slavernij-monument-tilburg. Keti Koti (vert.:) ketenen verbroken.
(4) https://www.omroepbrabant.nl