Naamvarianten: “Figuratief beeld”, “Vrouwenfiguur”en “Vrouwfiguur”
Beeldhouwer: Else Ringnalda
Materiaal: brons
Van Oldenbarneveldtplein / Nassaukade, Amsterdam
Onthuld op 31 oktober 1986 onder de naam “Figuratief beeld”
“Look” vormt samen met Why Not (Norman Dilworth) een beeldengroep
links: Why Not (Norman Dilworth); rechts: “Look” (v/h “Figuratief beeld”)
voorzijde “Look” (v/h “Figuratief beeld”)
achterzijde “Look” (v/h “Figuratief beeld”)
.
“Look” (vert.: “Kijk”) is de huidige naam van “Figuratief beeld” in het Van Oldenbarneveldtplantsoen in Amsterdam. De naamswijziging is ingegeven door de Engelse naam “Why Not” van het abstracte beeld van Norman Dilworth in het Van Oldenbarneveldtplantsoen in Amsterdam, waarmee “Look” een beeldengroep vormt.
In 1985 ontwikkelde Aart Wevers (documentairemaker, fotograaf en schilder, Deventer, 6 augustus 1945 – Amsterdam, 28 augustus 2021) het Structuurplan beeldende kunst Westerpark/Overbrakerpolders. In het kader van dit plan werden op diverse plekken beelden geplaatst.
Eén van de onderdelen van dit plan was het plaatsen van een beeldengroep in het oude Westerpark aan de Haarlemmertrekaart, bestaande uit een figuratief beeld en een kleiner niet-figuratief beeld. Het figuratieve beeld moest kijken naar het niet-figuratieve beeld. In het tijdschrift BK-informatie, een vakblad voor beeldend kunstenaars, werd een oproep gepubliceerd. Na selectie door de gemeente Amsterdam kregen twee tweetallen kunstenaars de opdracht een ontwerp te presenteren. Een van de tweetallen werd gevormd door Else Ringnalda en Norman Dilworth. Het andere tweetal werd gevormd door Ronald Tolman (Amsterdam, 27 oktober 1948, beeldhouwer, graficus, schilder en tekenaar) en Elisabeth Catharina Maria (Liesbeth) Pallesen (Beverwijk, 17 maart 1955, beeldhouwer en tekenaar).
De kunstcommissie wilde beide ontwerpen een plek geven. De buurtbewoners mochten beslissen welk ontwerp in het Westerpark geplaatst zou worden. Hun keuze viel op de beeldengroep, bestaande uit het figuratieve beeld Man op kruk (Ronald Tolman) en een abstract ornament (Liesbeth Pallesen). Het door Else Ringnalda ontworpen beeld “Look” (v/h “Figuratief beeld”) en het door Norman Dilworth ontworpen niet-figuratieve beeld Why Not werden in het plantsoen van het Van Oldenbarneveldtplein geplaatst.
Op 31 oktober 1986 werden “Look” en “Why Not” op feestelijke wijze onthuld door theatergroep Dogtroep en kinderen van de nabijgelegen Frederik Hendrikschool. De onthullingshandeling bestond uit het in brand steken van de papieren omhulsels van de beelden.
Oorspronkelijk stonden “Look” en “Why Not” met hun sokkels verzonken in het gras van het Van Oldenbarneveldtplein. Bij de herinrichting zijn beide beelden boven het maaiveld geplaatst, zodat het gras kon worden gemaaid zonder dat maaimachines schade zouden oplopen als ongewild de sokkels zouden worden geraakt. Else Ringnalda en Norman Dilworth hadden ze liever in het gras teruggeplaatst willen zien.
“Look” is het eerste beeld van Else Ringnalda dat in de openbare ruimte is geplaatst. Met dit beeld heeft zij de gelijkwaardigheid tussen alle mensen tot uiting willen brengen, ongeacht of zij man of vrouw zijn of van verschillende etnische afkomst. In het oeuvre van Else Ringnalda staan gender-identiteit en androgynie centraal. Androgynie is in haar opvattingen de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. Zij verbaast zich over het onderscheid dat gemaakt wordt tussen mannelijke en vrouwelijke eigenschappen. In haar beelden van mensfiguren benadrukt zij de overeenkomsten tussen mannen en vrouwen. Else Ringnalda heeft “Look” zodanig ontworpen, dat uit de achterkant niet blijkt of het een mansfiguur is, een vrouwenfiguur of een figuur met een zekere etnische afkomst, wat ook werd aangegeven door de oorspronkelijke naam “Figuratief beeld”. Dit leidt tot een verrassing wanneer men om het beeld heenloopt en het dan van voren ziet. De benamingen “Vrouwfiguur” en “Vrouwenfiguur” die soms aan het beeld zijn gegeven, zijn begrijpelijk maar geven de bedoeling van Else Ringnalda niet weer en zijn niet in overeenstemming met de vermelding in haar autobiografie.
Bij de presentatie van de ontwerpen aan de kunstcommissie gaf Else Ringnalda ook aan dat ze de toeschouwers wilde laten ervaren dat hun interpretatie van de uitstraling van haar beeld, namelijk of het geschrokken, verbaasd, verwonderd of nieuwsgierig naar het beeld van Norman Dilworth kijkt, te maken heeft met de stemming waarin zij verkeren als zij naar het beeld kijken.
“Look” kijkt in de richting van “Why Not”. Norman Dilworth heeft geen uitspraken gedaan over wat hij met “Why Not” heeft willen uitbeelden. Hij geeft de toeschouwer hierin de vrije hand.
Bronnen:
– Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and sources (Vianen, 2009, p.18-39)
– http://www.amsterdamhistorie.nl/kranten/Staatskrant/Staatskrant_1986_9_1_24.pdf
– https://www.buitenbeeldinbeeld.nl/Westerpark/bang.htm
– https://www.ronaldtolman.nl/sculpturen/43/de-toeschouwer/
– mededelingen van Else Ringnalda
Zie ook:
– Norman Dilworth: “Why Not” (Amsterdam)