Beeldhouwer: Else Ringnalda
Materiaal: brons
Kallenkoterallee, Steenwij, in de buurt van de vijver Meppelerweg
Onthuld in 2004 onder de naam “Samen Een”
__________
__________
.
Van “Ruimte voor een Kind” bestaan verschillende uitvoeringen. In Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009) zijn foto’s afgedrukt van een kleine uitvoering (hoogte: 16 cm), geplaatst in Nijverdal, vervaardigd in opdracht.(1) Eind 2014 is een exemplaar, samengesteld uit verschillende materialen, geveild bij Stichting Mucaa, een stichting die zich inzet voor kinderen in Gotera, een zeer arme regio in Ethiopië.(2)
In 2004 is in Steenwijk in het plantsoen van de Kallenkoterallee, niet ver van de vijver Meppelerweg, een grote bronzen uitvoering van “Ruimte voor een Kind” geplaatst. Deze uitvoering, eveneens in opdracht vervaardigd, droeg ten tijde van de plaatsing de naam “Samen Een”.(3)
Op de plaquette op de paal onder de vrouwenfiguur staat de naam van de beeldengroep, de naam van Else Ringnalda, het jaar van plaatsing en de naam “De Gagels”, de naam van de buurt waarin de Kallenkoterallee ligt. Er loopt nog navraag naar de betekenis van de benaming “Samen Een” en de reden waarom de buurtnaam “De Gagels” op de plaquette is vermeld. Misschien heeft de benaming “Samen Een” betrekking op de vervaardiging van deze beeldengroep voor de buurt of de betekenis ervan voor deze buurt.
Tegenwoordig is “Samen Een” gecatalogiseerd onder de naam “Ruimte voor een Kind”. De houten palen waarop de beeldengroep is geplaatst, zijn in de loop der jaren verweerd geraakt, zoals op de foto’s in deze fotoreportage is te zien.
“HOMO LUDENS”-BEELDEN
“Ruimte voor een Kind” is een van de “Homo ludens”-beelden die Else Ringnalda in de loop der jaren heeft ontworpen. De ontstaansgeschiedenis van de “Homo ludens”-beelden gaat terug tot de tijd waarin Else Ringnalda in een krantenartikel las dat een man blijvend hersenletsel had opgelopen toen hij door een groep jongeren in elkaar was geslagen. De jongeren hadden de man voor hun plezier afgetuigd, ze waren niet op roof uit. Dit deed bij haar de vraag rijzen in wat voor samenleving wij leven, gevolgd door de vraag hoe een ideale samenleving eruit zou kunnen zien.(4)
De ideale samenleving zoals Else Ringnalda zich die voorstelt, wordt gevormd door de “Homo ludens” (vert.: de spelende mens), mensen die respectvol omgaan met elkaar en met de natuur. Het zijn zelfbewuste mensen, die van jongs af aan hun passie en talenten ontdekken en zich inspannen hun doelen te bereiken. Ze zijn ervan doordrongen dat ze gelijkwaardig aan elkaar zijn, ongeacht verschillen in afkomst, religie of sekse, en weten dat hun onderlinge verschillen bijdragen aan het verder ontwikkelen van de cultuur en de samenleving.(5)
De “Homo ludens”-beelden tonen mensen in hun natuurlijke staat. Zij kunnen zijn wie zij willen zijn. Hun werk ervaren zij als spel. De kracht en kwetsbaarheid die de “Homo ludens”-beelden tonen, zijn geen mannelijke of vrouwelijke eigenschappen maar menselijke eigenschappen.(6)
Op exposities zijn de “Homo ludens”-beelden op uiteenlopende wijzen te zien: op sokkels, in het gras, op een voetplaat, op schommels of op waterleliebladeren in het gras, een vijver of een waterpartij.
De in brons uitgevoerde “Homo ludens”-beelden zijn driedimensionaal. Tijdens de solo-expositie “Brons in de natuur” die van 8 mei t/m 10 juli 2016 in het Von Gimborn Arboretum in Doorn werd gehouden en waar toen Ode aan de boom werd onthuld, waren ook tweedimensionale uitvoeringen van “Homo ludens”-beelden tentoongesteld: de “Yoga-class”-beelden, uitgevoerd in cortenstaal.(7)
Noten
(1) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.97 en 123).
(2) Facebookpagina Stichting Mucaa, bericht van 2 december 2014.
(3) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.123).
(4) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.54).
(5) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56). Het begrip “Homo ludens” is geïntroduceerd door Johan Huizinga (antropoloog, cultuurfilosoof en historicus, Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945) in zijn boek Homo ludens – proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur (Amsterdam, 1938). Huizinga stelt dat de mens door de eeuwen heen ten diepste een spelende mens (Homo ludens) is geweest; aan de basis van (de ontwikkeling) van cultuur ligt spel in de breedste zin van het woord ten grondslag. In de periode 1956/1974 ontwierp Constant (Constant Anton Nieuwenhuys, auteur, beeldend kunstenaar en muzikant (Amsterdam, 21 juli 1920 – Utrecht, 1 augustus 2005), geïnspireerd door Homo Ludens, New Babylon: een reeks maquettes waarin de Homo ludens in alle vrijheid zou kunnen leven.
(6) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56); mededelingen van Else Ringnalda.
(7) https://www.bomenmuseum.nl/uw-bezoek/fotoalbums/opening-beeldententoonstelling-else-ringnalda/
Zie ook:
– Else Ringnalda: “Ruimte voor een Kind” (Hoeve Rijlaarsdam, Nieuwkoop)