Beeldhouwer: Ad Jenner
Materiaal: brons
Gaardbrug (Oudegracht/Lijnmarkt), Utrecht, rechts van café De Postillon
Onthuld op 4 september 2020
__________
__________
__________
__________
plaquette
geabstraheerde miniatuurversie “De Baliekluiver” (brons, ca. 2015)
“De baliekluiver” is het eerste beeld van Ad Jenner dat in de openbare ruimte van zijn geboortestad Utrecht is geplaatst.
De ontstaansgeschiedenis van “De baliekluiver” gaat terug tot 1988. In dat jaar bracht Albert de Rijk sr., eigenaar van proeflokaal en slijterij De Zes Vaatjes (mgr. Van de Weteringstraat 32, Utrecht) een kruidenbitter op de markt. Dit kruidenbitter kreeg de naam DE BALIEKLUIVER – DE EENIGE EGTE UTRECHTSCHE KRUIDENBITTER.
De kruikjes kruidenbitter werden voorzien van een door De Rijk sr. ontworpen etiket waarop de (door hem getekende) afbeelding stond van een over de balie van de Utrechtse Stadhuisbrug hangende, werkzoekende Utrechter die tuurt naar alles wat gaande is in en langs de Oudegracht.
Toen De Rijk sr. in contact kwam met Ad Jenner, legde hij hem het plan voor om Utrecht te verrijken met een bronzen baliekluiver-beeld. Zo’n beeld, dat een stukje Utrechtse geschiedenis op markante wijze weergeeft, zou de stad Utrecht goed kunnen promoten. De ijzeren hekwerken op de werfkelders en bruggen over de grachten in de Utrechtse binnenstad worden namelijk balies genoemd. Vroeger waren dit plaatsen waar oudere mannen elkaar ontmoetten of uitkeken naar werk. Inwoners van de stad Utrecht kregen dan ook als bijnaam: baliekluivers.
Op geleide van de afbeelding op het etiket van de Baliekluiver-kruikjes vervaardigden De Rijk sr. en Jenner een kleine versie van een baliekluiver-beeld. De gemeente Utrecht zag er niets in. Het beeld was naar hun mening te figuratief.
De Rijk sr. overleed in 2012. Zijn zoon Bert ging zich inspannen om de droom van zijn vader te verwezenlijken. Van één van de twee geabstraheerde varianten van “De baliekluiver” die Jenner inmiddels had vervaardigd, werden kleine beeldjes gegoten. Met de opbrengst van de verkoop ervan en met giften van particulieren werd het vervaardigen van de grote versie bekostigd. Financiële bijdragen kwamen onder andere van Frans van Seumeren, ondernemer en eigenaar van de voetbalclub FC Utrecht.
Op 2 september 2020 is “De baliekluiver” op de Gaardbrug over de Oudegracht geplaatst, rechts van café De Postillon. Niet op de Stadhuisbrug, zoals op het etiket van de Baliekluiver-kruikjes. De Stadhuisbrug bleek bij nader inzien niet zo geschikt.
Op 4 september 2020 is “De baliekluiver” onthuld door de waarnemend burgemeester van Utrecht, Peter den Oudsten, waarbij de plaquette, die tot dan toe onder een afdekking verborgen was, voor het publiek zichtbaar werd gemaakt.
Rondom “De baliekluiver” zijn in de klinkerbestrating bordjes “verboden fietsen en bromfietsen te parkeren” gelegd om te voorkomen dat het beeld tussen de rijwielen wordt ingeklemd, beschadigd of aan het zicht wordt ontnomen.
Bronnen:
– www.adjenner.com
– www.dezesvaatjes.nl
– www.de-baliekluiver.nl
– www.nieuws030.nl, 27 augustus 2020
Baliekluiver:
– synoniem voor een leegloper of nietsnut
– aanduiding van mensen die nutteloos of werkzoekend over een brugleuning hangen en voor zich uit staren
– bijnaam voor inwoners van de stad Utrecht