Beeldhouwer: Hans Mes
Materiaal: brons
Grote Poot 2 / Grote Kerkhof, Deventer
Onthuld op 22 maart 1996
__________
__________
__________
__________
In 1996 zou het Humanistisch Verbond vijftig jaar bestaan. Ter gelegenheid hiervan richtte de gemeenschap Deventer van het Humanistisch Verbond in 1993 het werkcomité Gedenkteken Johannes van Vloten op. Het doel was om in Deventer een gedenkteken op te richten voor prof .dr. Johannes van Vloten, die van veel betekenis is geweest voor het humanisme in Nederland en voor Deventer.
Op 22 maart 1996 werd het gedenkteken, ontworpen door Hans Mes, onthuld bij het gebouw van het voormalige Athenaeum Illustre (Grote Poot 2) te Deventer, door Francisca L. van Vloten, achter-achterkleindochter van Johannes van Vloten, en mr. Herman Diederik Tjeenk Willink (Amsterdam, 23 januari 1942), die in die tijd voorzitter was van de Eerste Kamer.(1)
Hans Mes heeft vier personen uitgebeeld die met elkaar verbonden zijn en symbool staan voor de eigen verantwoordelijkheid in de samenleving. In het lichaam van de persoon links in het gedenkteken staat de zin: “De maatschappij en de mensheid beginnen bij ieder van ons”. Dit is een uitspraak van Johannes van Vloten. De persoon naast de tekst schrijft de tekst en toont op die manier persoonlijk handelen essentieel is om dit beginsel in de praktijk te brengen. De persoon ernaast omhult het gezicht van Johannes van Vloten. De meest rechtse persoon is voor een deel uitgebeeld. Hiermee heeft Hans Mes willen uitbeelden dat geen enkele filosofie ooit perfect zal zijn.(2)
Noten
(1) https://www.uvh.nl
(2) https://hansmes.com/portfolio/johannes-van-vloten
→ HANS MES
Humanisme (seculier humanisme): levensbeschouwing waarin de mens centraal staat. Het humanisme richt zich op de vraag hoe mensen een aangenaam en gelukkig leven kunnen leiden. Ethiek, rechtvaardigheid en rede zijn hierbij uitgangspunten. Het humanisme is gekant tegen het gebruik van het bovennatuurlijke en het spirituele om de moraal te bepalen en besluitvorming te beïnvloeden.
Bron:
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Humanisme_(levensbeschouwing)
Humanistisch Verbond: een organisatie, opgericht in Amsterdam op 17 februari 1946 in het gebouw van Vrij Nederland aan de Keizersgracht. In Nederland heerste in die tijd het idee dat in de 1930-er jaren en de jaren van de Tweede Wereldoorlog veel mensen niet weerbaar waren tegen het nationaalsocialisme omdat zij door nihilisme een gebrek aan levensbeschouwing hadden (nihilisme: ontkenning van het bestaan van betekenis of waarde in de wereld). De oprichters van het Humanistisch Verbond waren van mening dat niet een godsdienstige maar een humanistische levensbeschouwing mensen weerbaar zou maken. Verder wilden zij voor niet-gelovigen gelijke rechten nastreven.
Bronnen:
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Nihilisme_(filosofie)
– https://www.humanistischverbond.nl
Prof. dr. Johannes van Vloten (Kampen, 18 januari 1818 – Haarlem, 21 september 1883): Darwinist, filosoof, filosoof, historicus, theoloog en vrijdenker. Johannes van Vloten was een van de grondleggers van het moderne humanisme.
In 1854 werd Johannes van Vloten door de gemeenteraad van Deventer aangesteld als hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde aan het Atheneum Illustre in Deventer. Hij verhuisde naar Deventer, waar hij zijn gezin opbouwde en tot 1868 woonachtig was. In die tijd legde hij de grondslag van het grootburgerschap.
Johannes van Vloten is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van het humanisme, dat in zijn ogen geen vrijblijvende theorie was maar een maatschappelijke opdracht.
Bronnen:
– https://nl.wikipedia.org
– https://www.canonvannederland.nl