Naamvariant: “Verzetsmonument”
Beeldhouwer: Marcus Ravenswaaij
Materiaal: brons
Plein 983, Arkel
Onthuld op 10 mei 1989
__________
__________
__________
gedenkmuur links van “De Adelaar en De Zwaan”
gedenkmuur tegenover “De Adelaar en De Zwaan”
plaquette “De Adelaar en De Zwaan” (18 juli 2018)
het middelpunt van het verzetsmonument
De ontstaansgeschiedenis van het verzetsmonument “De Adelaar en De Zwaan” gaat terug tot 1988, het jaar waarin Burgemeester en Wethouders van de gemeente Giessenlanden Marcus Ravenswaaij opdroegen een monument te vervaardigen ter herinnering aan het verzet in Arkel tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ravenswaaij koos voor een beeldengroep die de Duitse inval in Nederland in casu Arkel op 10 mei 1940 uitbeeldde. De beeldengroep bestond uit een adelaar, symbool voor nazi-Duitsland en een zwaan, symbool voor Arkel, zwaanskuikens beschermend (het wapenschild van de gemeente Arkel, gebruikt van 1887 tot 1986, werd gedragen door een zwaan).
Het Arkelse verzetsmonument, onthuld op 10 mei 1989, bestond uit bakstenen muren, voorzien van zitbanken, met op een van deze muren de beeldengroep “De Adelaar en De Zwaan”. Aan de achterzijde ervan was een plaquette aangebracht met de tekst DIE ONDERDRUKKING HEEFT GEPROEFD, DIE WEET HOE VRIJHEID SMAAKT.
In latere jaren werd Plein 983 opnieuw ingericht. Deze herinrichting resulteerde in een Y-vormig verzetsmonument,omringd met zitbanken. De gemetselde muren werden vervangen door aparte muren, gegroepeerd rond een middelpunt. Op één van deze muren is de plaquette aangebracht met de namen van inwoners van Arkel die slachtoffer werden van het oorlogsgeweld en de plaquette die oorspronkelijk op de muur was aangebracht waarop de beeldengroep stond. Op een andere muur is de plaquette aangebracht ter herinnering aan Frans Adriaan de Bruijn, die op 27 februari 1942 om het leven kwam bij de Slag in de Javazee. Op weer een andere muur is de plaquette geplaatst met de beschrijving van de symboliek die schuilgaat achter “De Adelaar en De Zwaan”. Deze plaquette is op 18 juli 2018 onthuld door Jan de Groot, wethouder, en Marijke A. Deege, de weduwe van Marcus Ravenswaaij, ter gelegenheid van de voltooiing van de herinrichting van Plein 983.
Aan de muur waarop de beeldengroep “De Adelaar en De Zwaan” is geplaatst, zijn geen plaquettes bevestigd.
Bronnen:
– hetkontakt.nl
– vanderkrogt.net
DE ACTIE “ADOPTEER EEN MONUMENT”
In het kader van het educatieve project “Adopteer een monument” biedt het Nationaal Comité 4 en 5 mei scholen in het primair en voortgezet onderwijs de mogelijkheid een oorlogsmonument te adopteren. Aan de hand van lesmateriaal en gesprekken met mensen in de omgeving van het monument ontdekken de leerlingen wat zich in de oorlog heeft afgespeeld in het gebied waarin het monument staat. Zij leren ook wie en waarom wij in Nederland herdenken op 4 mei en wat wij vieren op 5 mei. Zij kunnen zelf een herdenkingsdienst organiseren.
In het schooljaar In het schooljaar 2022-2023 is “De adelaa en de zwaan” geadopteerd door de Brede School Lingewaard, een openbare basisschool, gevestigd in Arkel aan de Harpstraat 13.