Beeldhouwer: Taeke Friso de Jong
Materiaal: brons
Kerkplein, Woerden
Onthuld op 4 mei 1996
“Drukkers in verzet” maakt deel uit van de fietstocht Beelden van Taeke Friso de Jong in Woerden en omgeving
__________
__________
__________
__________
__________
.
“Drukkers in verzet” beeldt de broers Jan en Gerrit Vergeer uit, drukkers van illegale bladen in Woerden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op het liggende vel van de opengevouwen krant van het monument zijn hun lotgevallen als volgt beschreven:
Hier recht tegenover aan de Hoge Woerd lag hun drukkerij “De Rijnstroom”. ‘s Nachts drukten zij illegale bladen. Op een juninacht in 1944 pakten de Duitsers hen op. Veroordeeld tot tuchtstraf, belandden zij in Kamp Siegburg en stierven er in januari 1945 aan vlektyphus, kort na elkaar.
“Drukkers in verzet” is vervaardigd op initiatief van de stichting Herdenking Gevallenen / Viering Bevrijdingsdag. Op 5 mei 1995 (50e Bevrijdingsdag) werd op een provisorische sokkel een eerste versie ervan aan het publiek getoond, tegenover de plek waar hun drukkerij De Rijnstroom had gestaan. Deze versie werd onthuld door de oud-verzetsman H. Koning. De uiteindelijke versie is onthuld op 4 mei 1996 (4 mei: Nationale Dodenherdenking) door wethouder Landers-Riemersma, in aanwezigheid van nabestaanden van Jan en Gerrit Vergeer.
Vanwege stadsvernieuwingswerkzaamheden heeft het monument tijdelijk in het Westdampark gestaan.
Taeke Friso de Jong heeft over het monument geschreven dat hij de twee mensfiguren groen heeft gepatineerd (groen: kleur van de onschuld) en de onderliggende krant diep donker (rouw). De granieten sokkel bestaat uit drie stenen in de kleuren van de Nederlandse vlag.
Vanuit de verte aanlopend, ziet de toeschouwers als eerste de woorden “Jan en Gerrit Vergeer in verzet”. Dichterbij vallen de woorden “Gebr. Jan en Gerrit Vergeer” in het oog. De mensfiguren zijn in een bijna identieke houding uitgebeeld, een verwijzing naar het feit dat Jan en Gerrit Vergeer broers van elkaar waren. Eén van de figuren leest een drukproef, de andere figuur heeft een zetraam en een zethaak in de hand. De naaktheid van de figuren verwijst naar de kwetsbaarheid van mensen in de oorlog.
De bronzen plaquette is eveneens ontworpen door Taeke Friso de Jong. Op de plaquette is vermeld: BEELDHOUWER TAEKE DE JONG | KAMERIK | 1990.
Bronnen:
– Woerdense Courant, 22 februari 1996, 18 april 1996 en 9 mei 1996
– www.4en5mei.nl
Met medewerking van:
N.E.B. van Berkel
DE ACTIE “ADOPTEER EEN MONUMENT”
In het kader van het educatieve project “Adopteer een monument” biedt het Nationaal Comité 4 en 5 mei scholen in het primair en voortgezet onderwijs de mogelijkheid een oorlogsmonument te adopteren. Aan de hand van lesmateriaal en gesprekken met mensen in de omgeving van het monument ontdekken de leerlingen wat zich in de oorlog heeft afgespeeld in het gebied waarin het monument staat. Zij leren ook wie en waarom wij in Nederland herdenken op 4 mei en wat wij vieren op 5 mei. Zij kunnen zelf een herdenkingsdienst organiseren.
In het schooljaar 2017-2018 is “Drukkers in verzet” geadopteerd door het Kalsbeek College – school voor VMBO, HAVO, atheneum en gymnasium, gevestigd in Woerden met locaties aan de Burgemeester H.G. van Kempensingel en de Jozef Israëlslaan. In het schooljaar 2022-2023 is “Drukkers in verzet” geadopteerd door het Minkema College, een openbare school voor HAVO en VWO, gevestigd in Woerden met locaties aan de Minkemaweg en de Steinhagenseweg.