Uitvoering: Interkulturele Begegnungs Projekte e.V., DiSoCo (IBP), Coesfeld (DE)
Materiaal: pleistermortel
Kopie van “Die Badende” (Winfried Nimphius, Billerbeck (DE), 2011)
Dorpsstraat / Vordenseweg, Almen, noordelijke oever Berkel, ten westen van de Spitholterbrug
Onthuld op 31 oktober 2016
__________
__________
__________
miniaturen van “Der Badende” en “Die Badende” (keramin s)
verkrijgbaar bij o.a. de VVV’s in diverse steden langs de Berkel
ALGEMEEN
“Die Badende” is in 2011 ontworpen door Winfried Nimphius, woonachtig in Coesfeld (D) en werkzaam bij de Interkulturele Begegnungs Projekte e.V., DiSoCo (IBP) in Coesfeld, waar “Die Badende” is vervaardigd.
“Die Badende” beeldt een zwemster uit die op het punt staat in het water te springen. Het beeld heeft een geprononceerde boezem en een forse billenpartij.
In 2011 is “Die Badende” geplaatst bij de kleine steiger van het voormalige zwembad in Billerbeck (DE), bij de bronnen van de rivier de Berkel, die in Zutphen uitmondt in de Gelderse IJssel.
In de jaren na 2011 kreeg Thomas Bücking, CDU-gemeenteraadslid in Coesfeld en betrokken bij het Forum BildungsBerkel dat de Berkel als natuur- en recreatiegebied onder de aandacht wil brengen, het idee om kopieën van “Die Badende” aan de oever van de Berkel in de Berkelsteden in Duitsland en Nederland te plaatsen, enerzijds ter herinnering aan het feit dat in vroeger tijden iedere Berkelstad een natuurbad had, anderzijds ter illustratie van de samenwerking tussen Duitsland en Nederland met betrekking tot het wel en wee van de Berkel.
De kopieën die van “Die Badende” zijn gemaakt, zijn evenals het originele exemplaar dat in Billerbeck staat, met de hand beschilderd. In details verschillen ze van het origineel.
In Duitsland werden in 2015 kopieën van “Die Badende” onthuld in de Berkelsteden Coesfeld, Gesher, Stadtlohn en Vreden.
De plaatsing van kopieën van “Die Badende” in Nederlandse Berkelsteden gebeurde in samenwerking met de Stichting 3e Berkelcompagnie, die de Berkelvaart uit toeristisch en cultuurhistorisch oogpunt in stand wil houden en de rivier en haar omgeving als natuurgebied wil ontwikkelen. Eibergen was de eerste Nederlandse Berkelstad waar een kopie van “Die Badende” werd onthuld. Dat was in het begin van 2016. Op 31 oktober 2016 werden in de Berkelsteden Almen, Borculo, Lochem en Zutphen kopieën van “Die Badende” onthuld.
In Nederland worden de exemplaren van “Die Badende” in de winter in opslag genomen om schade door winterse weersomstandigheden te voorkomen.
BEWOGEN GESCHIEDENIS
“Die Badende” is een eigentijds beeld dat opvalt door haar uitbundige vormen en heldere kleurstelling.
De plaatsing van “Die Badende” maakte her en der veel tongen los. Sommigen vonden het beeld prachtig. Anderen vonden het ronduit lelijk. Weer anderen vonden “Die Badende” een storend, niet passend element in de omgeving waarin het beeld was geplaatst.
In de loop der jaren zijn een aantal kopieën van “Die Badende” vernield.
Al met al een bewogen geschiedenis.
(1) STOREND ELEMENT
De kopieën van “Die Badende” in Almen en Zutphen zijn naar elders verplaatst in de nabije omgeving van hun oorspronkelijke plaats, waar ze als storend werden ervaren.
In Almen stond de kopie van “Die Badende” oorspronkelijk op een paal in de Berkel aan de zuidelijke oever, nabij de Spitholterbrug. Dit stuitte op weerstand. Mensen waren van mening dat het beeld door deze plaatsing teveel opviel en het maken van foto’s van de oever van de Berkel bemoeilijkte. In het voorjaar van 2017 werd het beeld verplaatst naar de huidige locatie aan de noordelijke oever van de Berkel, niet meer in de rivier maar enigszins verscholen aan de rand van een bomenrij langs de oever.
De kopie van “Die Badende” in Zutphen stond oorspronkelijk in de buurt van de Berkelpoort. Fotografen maakten bezwaar tegen de plaatsing, het beeld belemmerde hen bij het maken van bruidsreportages. Anderen maakten bezwaar op grond van het feit dat de Berkelpoort en omgeving beschermd stadsgezicht is, dat door de aanwezigheid van “Die Badende” aangetast zou worden. Een bijkomstige kwestie was dat het beeld geplaatst was zonder de juiste vergunningen. In het voorjaar van 2017 viel het besluit het beeld even verderop langs de Berkel te plaatsen, aan de Coehoornsingel. In 2019 is deze kopie van “Die Badende” overgebracht naar Warnsveld. Daar staat het aan de zuidelijke oever van de Berkel, ongeveer in het midden tussen het Kerkpad en de Kapperallee.
(2) VERNIELINGEN
De kopieën van “Die Badende” in Coesfeld (DE), Stadtlohn (DE), Vreden (DE) en Borculo (NL) zijn ten prooi gevallen aan vernielingen. Het is niet duidelijk of de daders zich in het wilde weg uitleefden of dat zij het beeld niet apprecieerden en daarom tot vernieling overgingen.
De kopie in Coesfeld, geplaatst bij de Walkenbrückertor aan de Berkel, is op 10 augustus 2018 van de sokkel gebroken en in de Berkel gegooid.
De kopie in Stadtlohn, geplaatst tegenover het Stadtlohner Frei- und Hallenbad, werd in februari 2016 vernield. Het vervangend exemplaar, dat bij de Oliemolen werd geplaatst, werd op 24 december 2017 vernield. Het is vervangen door een nieuw exemplaar.
De kopie in Vreden, op 26 juni 2016 geplaatst in het aan de oever van de Berkel gelegen Stadtpark, werd drie dagen later vernield. De vervangende kopie werd aan de voet van de nabijgelegen Berkelcentrale geplaatst, met uitzicht op de Berkel. De kans dat het beeld op deze plek beschadigd of vernield zal worden, wordt klein geacht.
De kopie in Borculo, eind oktober 2016 geplaatst, werd in april 2018 vernield. De dader, korte tijd later aangehouden, heeft meegeholpen met de restauratie van het beeld.
PARTICULIER INITIATIEF
Op 16 maart 2017 is in Zutphen in de tuin van een huis aan de Prinses Marijkelaan, aan de oever van de Berkel, een door een particulier aangekochte kopie van “Die Badende” onthuld die er nog steeds staat zodat Zutphen, in haar hoedanigheid van plaats van monding van de Berkel in de Gelderse IJssel, zich ondanks de verplaatsing naar Warnsveld van de in 2016 geplaatste kopie van “Die Badende”, kan verheugen in de aanwezigheid van “Die Badende”.
De kopie aan de Prinses Marijkelaan is gebruikt bij de expositie in 2016 die de uitgave begeleidde van het boek “Berkel – Mijn leven als rivier – Mein Leben als Fluss” (Doris Röckinghausen, Coesfeld, 2016).
NIEUWE ONTWIKKELINGEN
“Die Badende” kent inmiddels een mannelijke tegenhanger: “Der Badende”, eveneens ontworpen en vervaardigd door Winfried Nimphius. “Der Badende” is geplaatst naast “Die Badende” aan de voet van de Berkelcentrale in Vreden en is op 21 april 2018 onthuld door Christoph Holtwisch, burgemeester van Vreden.
“Der Badende” draagt blauwe badslippers en een blauwe zwembroek met gele lijnen (blauw en geel: de kleuren van de stad Vreden) en heeft een geprononceerde buik.
Bronnen:
– Berkelcompagnie
– De Stentor
– Lokaal Gelderland
– Münsterlandzeitung