Handel en Nijverheid

Beeldhouwer: Jan Christoffel Schultsz
Materiaal: zamac

Gieting: Koninklijke Zinkfabriek F.W. Braat, Delft
Entreehal stadhuis, Stadhuisplein 130, Tilburg (sinds februari 2021)
Oorspronkelijk geplaatst op het dak van het oude stadhuis, Markt,Tilburg (tot 1971)


__________

links: “Handel”; rechts: “Nijverheid”

“Handel en Nijverheid” op het dak van het oude stadhuis, Markt, Tilburg
foto: Regionaal Archief Tilburg, 1915


De beeldengroep “Handel en Nijverheid” is in 1905 boven op het dak geplaatst van het in 1848-1849 aan de Markt gebouwde stadhuis van Tilburg. Bij deze plaatsing werd ook het wapen van de stad Tilburg geplaatst. Het beeld “Handel” werd links van het wapen geplaatst; het beeld “Nijverheid” rechts.
De beeldhouwer Jan Christoffel Schultsz, in dienst van de Koninklijke Zinkfabriek F.W. Braat in Delft, heeft met “Handel en Nijverheid” een beeldengroep in neoclassicistische stijl ontworpen. De beeldengroep toont twee vrouwenfiguren, die het uiterlijk van godinnen uit de Oudheid hebben. De vrouwenfiguur “Handel” draagt in haar linkerhand een geldbuidel en in haar rechterhand een caduceus, de staf van de Grieks-mythologische god Hermes, de god van de handel. De vrouwenfiguur “Nijverheid” draagt in haar linkerhand een amfora en in haar rechterhand een voorhamer, rustend op een aambeeld. Rechts op de voorkant van het voetstuk van dit beeld staat de signatuur J C Schultsz.
In 1971 werd het inmiddels te klein geworden stadhuis gesloopt ten behoeve van de aanleg van de Cityring, een ringweg in Tilburg die de bereikbaarheid van het centrum van Tilburg moest verbeteren. De beelden werden opgeslagen op de gemeentewerf.
Gaandeweg de jaren ging de toestand van de beelden achteruit.
In de tweede helft van de 2010-er jaren gaf de gemeente Tilburg opdracht de beelden te restaureren zodat ze in het nieuwe stadhuis geplaatst zouden kunnen worden, dat in die tijd werd gerenoveerd. De restauratie werd uitgevoerd door de firma Kunstwacht, gevestigd in Delft. In afwachting van voltooiing van de bouw van het nieuwe stadhuis werden de gerestaureerde beelden op 17 juli 2017 tijdelijk geplaatst in de hal van het Regionaal Archief Tilburg aan de Kazernehof 75. Daar werden ze op 19 juli 2017 onthuld door Marcelle Hendrickx, wethouder cultuur in Tilburg. Toen de renovatie in februari 2021 was voltooid, werden de beelden overgebracht naar het gerenoveerde stadhuis, waar ze geplaatst werden in de entreehal aan weerszijden van een lift, in de oorspronkelijke onderlinge ordening: links van de liftdeur: “Handel”; rechts van de liftdeur: “Nijverheid”. De plaatsing werd mede mogelijk gemaakt door DEDRIE Architecten, het architectenbureau dat het nieuwe gemeentehuis had ontworpen.

Bronnen:
https://stadhuistilburg.thuisbekijken.nl
https://www.regionaalarchieftilburg.nl
https://www.tilburgers.nl

  JAN CHRISTOFFEL SCHULTSZ