Beeldhouwer: Jurriaan van Hall
Materiaal: brons
Gieting: Bronsgieterij Hans Steylaert, Waardenburg
Boulevard, Katwijk, ter hoogte van de Seinpoststraat
Onthuld op 9 juni 2017
__________
__________
__________
.
“Monument Engelandvaarders” is ontworpen op initiatief van de Stichting Monument Engelandvaarders Zeehostunneltje Katwijk. Met dit monument wordt eer betoond aan de geslaagde en mislukte pogingen in de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog van meer dan dertig jonge Nederlanders om vanuit Katwijk aan Zee de Noordzee over te steken naar Engeland. Deze jonge mannen worden “Engelandvaarders” genoemd. Acht van hen bereikten Engeland, de anderen verdronken of werden gevangen genomen.
“Monument Engelandvaarders” is geplaatst ter hoogte van het Zeehostunneltje, aangelegd in de 1930-er jaren om tuberculosepatiënten, opgenomen in het Rotterdams Zeehospitium in Katwijk aan Zee, onder de Boulevard door naar een voor hen gereserveerd stukje strand te brengen. Engelandvaarders maakten gebruik van dit tunneltje om ongezien de kustlijn te bereiken, waarvandaan zij de overtocht naar Engeland waagden.
Na de bevrijding in 1945 nam het Rotterdams Zeehospitium het Zeehostunneltje weer in gebruik, totdat duidelijk werd dat het op deze manier vervoeren van TBC-patiënten vanuit het oogpunt van besmettelijkheid niet nodig was. Het tunneltje raakte buiten gebruik en werd gesloten. Een klein restant aan de Boulevard herinnert er nog aan.
Jurriaan van Hall heeft twee beelden van kanovaarders ontworpen, “Freedom forward” genaamd, en twee kano-punten. De beelden van de kanovaarders zijn verzonken in het duinzand, de kano-punten steken boven de grond uit. Het geheel symboliseert het gevaarlijke van de overtocht: het zeewater spoelde vaak over de kano’s heen. De peddels van de kanovaarders vormen de letter V, symbool voor de gehoopte en verwachte overwinning (Victorie) op nazi-Duitsland.
“Monument Engelandvaarders” is op 9 juni 2017 onthuld door de 93 jaar oude Engelandvaarder Rudi Hemmes, luitenant-generaal J.F.A.M. Van Griensven, Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht en ir. C.L. Visser, burgemeester van Katwijk. De beelden gingen schuil onder een parachute. De Nederlandse vlag bij het beeld hing halfstok.
“Monument Engelandvaarders” was oorspronkelijk van kano-punt tot kano-punt in langwerpige ovale vorm omgeven door zand. Hierdoor waren de kanopunten goed te zien. Of de ovale zandvorm deel heeft uitgemaakt van de compositie van het monument, is mij niet duidelijk. Bij het maken van deze fotoreportage was de ovale zandvorm overwoekerd met duinplanten, waardoor de kano-punten minder goed te zien of vrijwel niet te zien zijn.
Bij “Monument Engelandvaarders” is een digitaal informatiepaneel geplaatst met informatie over de Engelandvaarders, het Rotterdams Zeehospitium en de Atlantikwall, de verdedigingslinie die de Duitse bezetter langs de Nederlandse kust had aangelegd.
Bronnen:
– https://guinnessbooksandrecords.blogspot.com
– https://www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten
– https://www.allesoverkatwijk.nl/nieuws/algemeen/22880
– https://www.allesoverkatwijk.nl/nieuws/algemeen/29909
– https://www.omroepwest.nl/video/3437882
Beeldgedicht “Monument Engelandvaarders”
“Monument Engelandvaarders” is één van de beelden in Katwijk aan Zee waarbij Ton Hetebrij in zijn gedichtenbundel Wie weet wie Wanda is? een gedicht heeft geschreven.
niet de horizon
maar het schuimend water
heeft hun aandacht
niet ritmisch links en rechts
wanhopige kracht
van ieder voor zich
hebben ze geroepen
hebben ze gehuild
In wankel evenwicht door
graaiende branding
duistere nacht zonder einde
hebben ze geroepen ,
hebben ze gehuild
kust verlaten kust vooruit
grimmige zee
waar zijn ze gebleven
hebben ze geroepen
hebben ze gehuild?
Ton Hetebrij is dichter en verhalenverteller. Wie weet wie Wanda is? (Katwijk aan Zee, 2021) is een poëtische ode aan de ruim 60 beelden in Katwijk aan Zee, Katwijk aan den Rijn, Rijnsburg en Valkenburg. Wie weet wie Wanda is? is geïllustreerd met foto’s van de beelden, gemaakt door Adri van Duijvenvoorde. De grafische vormgeving is verzorgd door Peter Minnee.
DE ACTIE “ADOPTEER EEN MONUMENT”
In het kader van het educatieve project “Adopteer een monument” biedt het Nationaal Comité 4 en 5 mei scholen in het primair en voortgezet onderwijs de mogelijkheid een oorlogsmonument te adopteren. Aan de hand van lesmateriaal en gesprekken met mensen in de omgeving van het monument ontdekken de leerlingen wat zich in de oorlog heeft afgespeeld in het gebied waarin het monument staat. Zij leren ook wie en waarom wij in Nederland herdenken op 4 mei en wat wij vieren op 5 mei. Zij kunnen zelf een herdenkingsdienst organiseren.
In het schooljaar 2019-2020 is “Monument Engelandvaarders” geadopteerd door de Christelijke Opleidingsschool, gevestigd in Katwijk aan Zee, gevestigd aan de Parklaan 118. In het schooljaar 2022-2023 is “Monument Engelandvaarders” geadopteerd door de Sjaloomschool, een basisschool, gevestigd in Katwijk aan Zee aan de Stadhoudersdreef 65.