Beeldhouwer: Kunst-siersmederij Rein Tupker & ZN
Materiaal: ijzer
Herculeslaan, Utrecht, tegenover stadion Galgenwaard
Onthuld op 10 april 2015
__________
het oude stadion Galgenwaard
“Noppie Koch” is op 10 april 2015 onthuld door Paulus Jansen (wethouder sport, Utrecht), Harrie Mater (eigenaar schildersbedrijf Potgieter, voormalig sponsor), Ann Koch (weduwe van Noppie Koch) en Ernestine en Noppie Koch jr. (kinderen van Noppie Koch).
“Noppie Koch” bestaat uit twee sculpturen:
(1) Een uitbeelding van Noppie Koch (gangmaker) en Martin Venix (baanwielrenner), gebaseerd op een foto, gemaakt tijdens volgens opgave het WK stayeren in Amsterdam op 2 september 1979;
(2) Een uitbeelding van het oude stadion Galgenwaard in Utrecht waarin Koch als wielrenner en stayer veel successen behaalde, met op het middenterrein een plaquette met wetenswaardigheden over Koch, Venix en het oude stadion.
Oorspronkelijk stond de sculptuur van het oude stadion Galgenwaard links van het beeld van Koch en Venix.
ONTSTAANSGESCHIEDENIS
In 2014 bracht de start in Utrecht in juli 2015 van de 102e editie van de Tour de France Jan van der Leeden (26 augustus 1937 – 3 augustus 2018), lid van de werkgroep Directe Voorzieningen van de gemeente Utrecht, op het idee om in Utrecht Utrechtse wielergeschiedenis aanschouwelijk te maken. Zijn oog viel op Noppie Koch, (baan-)wielrenner en gangmaker. Koch, vijf jaar tevoren overleden, had een glansvolle carrière in de wielersport gehad en was de enige gangmaker die Utrecht rijk was.
De opdracht tot het vervaardigen van een sculptuur van Koch werd door de werkgroep Directe Voorzieningen gegund aan kunst-siersmederij Rein Tupker en ZN. De werkgroep was onder de indruk van de door de kunst-siersmederij vervaardigde beeldengroep Agrarisch leven, onthuld op 8 juli 2011 aan de Joostenlaan in Vleuten, die de agrarische bedrijvigheid in en rond Vleuten uitbeeldt, ter herinnering aan vervlogen tijden.
KANTTEKENINGEN
Volgens de informatie op de plaquette in het “middenterrein” van de sculptuur van het oude stadion Galgenwaard beeldt “Noppie Koch” Noppie Koch als gangmaker van Martin Venix uit toen die in 1979 in het Olympisch Stadion in Amsterdam wereldkampioen werd. Dit stond ook in de uitnodiging voor de onthulling van “Noppie Koch” op 10 april 2015.
Uit wvhetstadion.nl en andere publicaties op internet blijkt dat een full-colour ansichtkaart waarop Koch en Venix te zien zijn, als leidraad heeft gefungeerd bij het vervaardigen van “Noppie Koch”. In de rechterbovenhoek van de ansichtkaart is een vierkleurig logo gedrukt en de firmanaam FENZ Combicard Wien.
Linksboven op de ansichtkaart is de volgende tekst gedrukt:
MARTIN VENIX | Wereldkampioen Stayers | 1979 | Gangmaker | NOP KOCH
Het heeft er veel van weg dat de schrijvers van de teksten voor de uitnodiging en de plaquette de samenstellers uit de woorden linksboven op de ansichtkaart hebben geconcludeerd dat op de ansichtkaart Koch en Venix te zien zijn tijdens het het WK stayeren in Amsterdam in 1979. Een aantal feiten lijken dit tegen te spreken.
De gedachte dat de foto van Koch en Venix gemaakt is tijdens de wedstrijd op 2 september 1979, snijdt geen hout. Venix reed die wedstrijd als één van de strijders om het wereldkampioenschap en kan de regenboogtrui nooit tijdens die wedstrijd hebben gedragen.
Op de ansichtkaart is te zien dat Koch een motorjack draagt met startnummer 1 met erboven de bedrijfsnaam Vredestein, de fabrikant van Kochs derny. Op de helm van Koch staan de namen Potgieter Hoogwerkers en Vredestein. Op foto’s die tijdens de wedstrijd op 2 september 1979 én aansluitend de prijsuitreiking zijn gemaakt, is te zien dat Koch en Venix niet onder onder startnummer 1 reden maar onder startnummer 6. Op het motorjack van Koch was wel het startnummer aangebracht maar niet de fabrieksnaam Vredestein.
Op de ansichtkaart is verder te zien dat op de wielerbroek van Venix de naam van sponsor Potgieter horizontaal is aangebracht. Op foto’s die tijdens de wedstrijd zijn gemaakt, is te zien dat de naam van sponsor Potgieter verticaal is aangebracht en in een kader staat.
De verschillen tussen de ansichtkaart en de foto’s, gemaakt tijdens de wedstrijd op 2 september 1979 en aansluitend de prijsuitreiking, doen mij veronderstellen dat de ansichtkaart die als leidraad heeft gefungeerd voor het vervaardigen van “Noppie Koch” niet een foto laat zien, gemaakt tijdens het WK stayeren op 2 september 1979, maar een foto die gemaakt is tijdens een wedstrijd die Koch en Venix ná 2 september 1979 hebben gereden onder startnummer 1, met Venix als regerend wereldkampioen stayeren, getuige de regenboogtrui die hij droeg.
Bronnen:
– nieuws030.nl
– wvhetstadion.nl
– Wikipedia: stadion Galgenwaard
→ KUNST-SIERSMEDERIJ REIN TUPKER EN ZN
Longinus Johannes Norbert (Nop, Noppie) Koch (Utrecht, 22 maart 1932 – Nieuwegein, 7 december 2010): wielrenner en gangmaker.
Martin Venix (geboren in Tilburg op 4 maart 1950): profstayer; won op 2 september 1979 in het Olympisch Stadion in Amsterdam het WK stayeren (gangmaker: Noppie Koch).
Stadion Galgenwaard aan de Herculeslaan in Utrecht is in gebruik genomen op 21 mei 1936. Er vonden voetbalwedstrijden plaats, athletiekedstrijden, wielerwedstrijden en windhondwedstrijden. De eredivisiewedstrijd FC Utrecht – PSV op 21 april 1981 was de laatste voetbalwedstrijd in dit stadion, waarna het werd gesloopt. Het nieuw gebouwde stadion werd onder de naam Nieuw-Galgenwaard op 16 augustus 1982 in gebruik genomen. Tegenwoordig draagt het de naam Galgenwaard.