Beeldhouwer: Else Ringnalda
Materiaal: brons
Hoeve Rijlaarsdam Galerie & Beeldentuin, Nieuwveenseweg 59, Nieuwkoop
Ontworpen in 2005
grote en kleine uitvoering van “Drosophila”
grote uitvoering van “Drosophila”
kleine uitvoering van “Drosophila”
“Drosophila” is een van de “Homo ludens”-beelden die Else Ringnalda in de loop der jaren heeft ontworpen. In deze reportage zijn een grote en een kleine uitvoering ervan te zien.
De twee uitvoeringen van “Drosophila” zijn geplaatst op daartoe ontworpen waterleliebladeren, waarop Else Ringnalda met pigment en steengruis nerven heeft getekend.(1)
“HOMO LUDENS”-BEELDEN
De ontstaansgeschiedenis van de “Homo ludens”-beelden gaat terug tot de tijd waarin Else Ringnalda in een krantenartikel las dat een man blijvend hersenletsel had opgelopen toen hij door een groep jongeren in elkaar was geslagen. De jongeren hadden de man voor hun plezier afgetuigd, ze waren niet op roof uit. Dit deed bij haar de vraag rijzen in wat voor samenleving wij leven, gevolgd door de vraag hoe een ideale samenleving eruit zou kunnen zien.(2)
De ideale samenleving zoals Else Ringnalda zich die voorstelt, wordt gevormd door de “Homo ludens” (vert.: de spelende mens), mensen die respectvol omgaan met elkaar en met de natuur. Het zijn zelfbewuste mensen, die van jongs af aan hun passie en talenten ontdekken en zich inspannen hun doelen te bereiken. Ze zijn ervan doordrongen dat ze gelijkwaardig aan elkaar zijn, ongeacht verschillen in afkomst, religie of sekse, en weten dat hun onderlinge verschillen bijdragen aan het verder ontwikkelen van de cultuur en de samenleving.(3)
De “Homo ludens”-beelden tonen mensen in hun natuurlijke staat. Zij kunnen zijn wie zij willen zijn. Hun werk ervaren zij als spel. De kracht en kwetsbaarheid die de “Homo ludens”-beelden tonen, zijn geen mannelijke of vrouwelijke eigenschappen maar menselijke eigenschappen.(4)
Op exposities zijn de “Homo ludens”-beelden op uiteenlopende wijzen te zien: op sokkels, in het gras, op een voetplaat, op schommels of op waterleliebladeren in het gras, een vijver of een waterpartij.
De in brons uitgevoerde “Homo ludens”-beelden zijn driedimensionaal. Tijdens de solo-expositie “Brons in de natuur” die van 8 mei t/m 10 juli 2016 in het Von Gimborn Arboretum in Doorn werd gehouden en waar toen Ode aan de boom werd onthuld, waren ook tweedimensionale uitvoeringen van “Homo ludens”-beelden tentoongesteld: de “Yoga-class”-beelden, uitgevoerd in cortenstaal.(5)
DIERENNAMEN
“Drosophila” is één van de “Homo ludens”-beelden waaraan Else Ringnalda dierennamen heeft gegeven. Bij het ontwerpen van deze beelden is zij meer abstract te werk gegaan dan bij andere beelden, door bijvoorbeeld ledematen meer te verlengen en meer abstractie toe te passen. Het geven van een dierennaam aan beelden als deze vloeit voort uit de vorm die ze hebben door deze manier van ontwerpen, zoals de vorm van een libel of een vlinder.(6) Met “Drosophila” heeft Else Ringnalda een in gedachten verzonken vrouw uitgebeeld die niet op de voorgrond treedt en dermate smal is, dat ze, net als een fruitvliegje (wetenschappelijke naam: Drosophila), over het hoofd wordt gezien.(7)
“THEATER OP WATER”
Tijdens de expositie op Hoeve Rijlaarsdam waren de “Drosophila”-beelden in de vijver geplaatst. De waterleliebladeren waren verankerd in de vijverbodem. De wind en de stroming van het water zorgden ervoor dat de beelden om hun as konden draaien en in verschillende richtingen konden drijven. De toeschouwer zag zo steeds een andere kant van de beelden.
Als er meerdere beelden van Else Ringnalda op deze manier in een vijver of waterpartij zijn geplaatst, wekken zij door hun drijvende en draaiende bewegingen de indruk een toneelspel op te voeren, waarbij er verschillende scenes ontstaan. Else Ringnalda noemt dit: “Theater op water”; de “Homo-ludens”-beelden zijn de acteurs in de ideale samenleving die zij zich voorstelt en spelen hun spel op het water.(8)
De video hiernaast waarop “Theater op water” is te zien, is gemaakt tijdens de expositie 35 jaar Kunst in Kasteeltuinen Arcen (Arcen, 2023).
Noten
(1) Op http://www.beverseklok.be en Een wandeling langs kunstwerken in Beveren is vermeld dat de waterleliebladeren waarop de kunstwerken stonden die in 2016 in Beveren werden geëxposeerd, van meranti hout waren gemaakt. Op https://www.galerie-heidefeld.de is over de waterleliebladeren vermeld dat ze van polyester zijn gemaakt.
(2) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.54).
(3) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56). Het begrip “Homo ludens” is geïntroduceerd door Johan Huizinga (antropoloog, cultuurfilosoof en historicus, Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945) in zijn boek Homo ludens – proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur (Amsterdam, 1938). Huizinga stelt dat de mens door de eeuwen heen ten diepste een spelende mens (Homo ludens) is geweest; aan de basis van (de ontwikkeling) van cultuur ligt spel in de breedste zin van het woord ten grondslag. In de periode 1956/1974 ontwierp Constant (Constant Anton Nieuwenhuys, auteur, beeldend kunstenaar en muzikant (Amsterdam, 21 juli 1920 – Utrecht, 1 augustus 2005), geïnspireerd door Homo Ludens, New Babylon: een reeks maquettes waarin de Homo ludens in alle vrijheid zou kunnen leven.
(4) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56); mededelingen van Else Ringnalda.
(5) https://www.bomenmuseum.nl/uw-bezoek/fotoalbums/opening-beeldententoonstelling-else-ringnalda/
(6) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.65).
(7) Beschrijving in “Expositie 35 jaar Kasteeltuinen Arcen”.
(8) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.65).
Zie ook:
– Else Ringnalda: “Drosophila XS (Beeldentuin Het Zwarte Gat, Oostvoorne, 2023)
– Else Ringnalda: “Drosophila” (kleine uitvoering) (Beeldentuin Mariënheem)
– Else Ringnalda: “Drosophila” (Kasteeltuinen Arcen, 2023)
– Else Ringnalda: “Drosophila”-beeldengroep (Kasteeltuinen Arcen, 2023)
→ ELSE RINGNALDA
→ Hoeve Rijlaarsdam Galerie & Beeldentuin (Nieuwkoop)
HOEVE RIJLAARSDAM GALERIE & BEELDENTUIN
Hoeve Rijlaarsdam Galerie & Beeldentuin / Feesten & Meetings is in 1988 gesticht door Thijs Rijlaarsdam, kunsthandelaar, en zijn echtgenote Loekie. De gebouwen van Hoeve Rijlaarsdam werden in dat jaar geschikt gemaakt voor het tentoonstellen van kunstwerken uit de 19e eeuw en later voor bezoekers en potentiële kopers. Aanvankelijk waren er schilderijen te zien, later ook sculpturen van uiteenlopende stijlen en materialen.
In Hoeve Rijlaarsdam kan kunst worden gerestaureerd, getaxeerd en verkocht.
De vaste kunstcollectie van Hoeve Rijlaarsdam, bestaande uit schilderstukken, behorend tot de Haagse en Leidse school, is ondergebracht in de vroegere stal van Hoeve Rijlaarsdam. In het Koetshuis is op de eerste verdieping hedendaagse kunst ondergebracht. De begane grond fungeert als expositieruimte. In de Beeldentuin, die een oppervlakte heeft van 2 hectare en die om Hoeve Rijlaarsdam ligt aan de rand van het poldergebied, worden sculpturen tentoongesteld. De Beeldentuin heeft ook een vijver. In de Hooiberg is er gelegenheid voor het nuttigen van consumpties. Het terras achter de Hooiberg biedt zicht op de Beeldentuin.
Ieder jaar wordt in Hoeve Rijlaarsdam Galerie en Beeldentuin een zomer- en een winterexpositie gehouden. Een aantal beeldend kunstenaars exposeert permanent, andere beeldend kunstenaars zijn gastexposanten. De geëxposeerde kunstwerken zijn te koop.
Openingstijden en verdere informatie: Hoeve Rijlaarsdam Galerie & Beeldentuin.
Hoeve Rijlaarsdam Feesten & Meetings biedt de mogelijkheid om bedrijfsfeesten, bruiloftsfeesten, verjaardagsfeesten, vergaderingen en grote bijeenkomsten te houden.
Informatie: https://feestenmeetings.nl.