Beeldhouwer: Gerrit van der Veen
Materiaal: brons
Portretgalerij “Beelden van de Raad”, Raad van State, Parkstraat, Den Haag
Onthuld op 17 november 2015
__________
__________
.
HET PORTRETBEELD “KONINGIN JULIANA”
Gerrit van der Veen heeft “Koningin Juliana” ontworpen ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan in 1934 van De Kunst – Een Algemeen Geïllustreerd en Artistiek Weekblad – Tooneel, Muziek, Beeldende Kunsten, Letteren, Bouwkunst, Kunstnijverheid, Tentoonstellingen, Kinematografie enz. (Amsterdam). Juliana, in die tijd prinses, heeft enkele malen voor Van der Veen geposeerd. Het portretbeeld had een oplage van zes exemplaren. Op 28 september 1935 overhandigden Van der Veen en Nardus Henri (Nathan) Wolf, hoofdredacteur van De Kunst, het eerste exemplaar aan koningin Wilhelmina.
Met toestemming van de weduwe van Van der Veen werd in 1983 een extra exemplaar gegoten ten behoeve van de Raad van State. Dit exemplaar werd geplaatst in een nis in de Anna Paulowna-kapel in de Raad van State. In 2015 ging het portretbeeld deel uitmaken van Nog voor de opening van het gebouw aan de Kneuterdijk in 1983 werd met instemming van de weduwe van de beeldhouwer een extra exemplaar van het borstbeeld in brons gegoten. Het kreeg een plaats in een van de beide nissen in de Anna Paulowna-kapel. Daar bleef het totdat het werd bestemd voor de vorstelijke portretgalerij aan de Parkstraat.
In de sokkel is de handtekening van koningin Juliana gegraveerd.
Bronnen:
– Beelden van de Raad: Koningin Juliana
– De Standaard, 28 september 1935
DE PORTRETGALERIJ “BEELDEN VAN DE RAAD”
De portretgalerij “Beelden van de Raad” is een initiatief van de Raad van State en de Prins Willem de Eerste Herinneringsstichting.
Het doel van de portretgalerij is de continuïteit van het constitutionele koningschap zichtbaar te maken en de continuïteit van de band van het vorstenhuis met de Raad van State. In die zin is de portretgalerij een monument.
De galerij omvat beeltenissen van prins Willem van Oranje, lid van de Raad van State, en koning Willem I, koning Willem II, koning Willem III, koningin Wilhelmina, koningin Juliana, koningin Beatrix en koning Willem-Alexander, allen voorzitter van de Raad van State. De beeltenissen van koningin Wilhelmina, koningin Juliana en koningin Beatrix zijn in eerdere jaren ontworpen. De beeltenissen van prins Willem van Oranje en koning Willem-Alexander zijn nieuw ontworpen reliëfs van de hand van Eric Claus, die ook heeft meegewerkt aan de vervaardiging voor de portretgalerij van bronzen beeltenissen van de portretbeelden van koning Willem I, koning Willem II en koning Willem III, oorspronkelijk vervaardigd in gips of marmer.
Het concept van de opstelling van de beeltenissen is bedacht door cepezed (architectenbureau, Delft), die het nader heeft uitgewerkt in samenwerking met Eric Claus, Mathijs Sommeijer (lichtadviseur, werkzaam bij Deerns, Den Haag) en Tessa van der Waals (grafisch vormgever). De uitvoering werd begeleid door cepezed.
Op 17 november 2015, exact 460 jaar na de toetreding van prins Willem van Oranje tot de Raad van State, is de portretgalerij “Beelden van de Raad” onthuld door koning Willem-Alexander door het plaatsen van zijn digitale handtekening.
Boven de beeltenissen staat een geparafraseerde, uit het Latijn vertaalde zin uit de Oudejaarsrede, de eerste grote rede van prins Willem van Oranje in de Raad van State, uitgesproken op 31 december 1564, waarin hij een pleidooi hield voor vrijheid van geweten en vrijheid van godsdienst: “Toch kan Oranje het niet goedkeuren dat vorsten willen regeren over de zielen van hun mensen en hun vrijheid van geloof en godsdienst willen ontnemen.”.
In de sokkels van de beeltenissen van Willem van Oranje, de vorsten en de vorstinnen is hun handtekening gegraveerd.
Onder de sokkel van iedere beeltenis is de naam van de uitgebeelde persoon vermeld, zijn/haar geboortejaar en indien van toepassing het jaar van overlijden en verder het jaar van ontwerp van de beeltenis, het gebruikte materiaal en de naam van de beeldhouwer, met uitzondering van de beeltenis van koning Willem III, waarvan ten tijde van de totstandkoming van de portretgalerij niet bekend was wie het had ontworpen en in welk jaar. Inmiddels heeft Museum Rotterdam deze beeltenis toegeschreven aan Johan Theodore Stracké en gedateerd op 1854.
De portretgalerij “Beelden van de Raad” is ondergebracht in de etalageruimte van de Raad van State aan de Parkstraat. In het meest linker raam van de etalage is een informatiepaneel geplaatst. Door de in de etalage aangebrachte verlichting zijn de beeltenissen ook in de avond en de nacht te zien.
Ter gelegenheid van de onthulling van de portretgalerij “Beelden van de Raad” heeft Eric Claus een penning ontworpen met de portretten van Willem van Oranje en Willem-Alexander.
Bronnen:
– Beelden van de Raad – De portretgalerij (R. Ekkart, Den Haag, 2015)
– https://beeldenvanderaad.nl
– https://www.cepezed.nl/nl/project/portretgalerij-raad-van-state/49789/
– De Beeldenaar, jaargang 2016, nr. 2
– Komedie en illusie – Eric Claus 80 beeldhouwer (De Schiphorst, 2016)
→ Portretgalerij “Beelden van de Raad” (Den Haag)
Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, prinses der Nederlanden, prinses van Oranje-Nassau, hertogin van Mecklenburg en prinses van Lippe-Biesterfeld (paleis Noordeinde, Den Haag, 30 april 1909 – paleis Soestdijk, Soestdijk, 20 maart 2004), was van 4 september 1948 tot 30 april 1980 koningin der Nederlanden.