Beeldhouwer: Leo Jungblut
Materiaal: natuursteen
Fort de Bilt, Biltsestraatweg 160, Utrecht
Onthuld op 18 juni 1949
__________
__________
Luidklok met aan weerszijden van de trap gedenkplaten
gedenkplaat met de namen van T.N. Bakker en C.H. Spanjersberg
In Fort de Bilt zijn tussen 1942 en 1945 140 gijzelaars, politieke gevangenen en verzetsstrijders geëxecuteerd. Ter herinnering aan hen werd na de oorlog een kruis geplaatst op de executieplaats. In 1949 is dit kruis vervangen door een herdenkingsmonument.
“Herdenkingsmonument Fort de Bilt” beeldt een incompleet gezin uit. Een moeder en haar zoon treuren om hun man en vader die door de bezetter geëxecuteerd is. De gezichten van de moeder, haar zoon en hun hond zijn neerwaarts gericht, overmand door verdriet. De naaktheid van moeder en zoon verwijst naar hun kwetsbaarheid, veroorzaakt door de executie van hun man en vader. De bloemen die de zoon draagt, symboliseren vergankelijkheid. De lauwerkrans die de moeder draagt, symboliseert de uiteindelijke overwinning op nazi-Duitsland. De hond symboliseert trouw.
Onder “Herdenkingsmonument Fort de Bilt” is een steen aangebracht met daarop de tekst DEN VADERLANDT GHETROUWE BLYF ICK TOT INDEN DOET, de derde en vierde regel van het eerste couplet van het Wilhelmus, het volkslied van Nederland.
In 1995 zijn aan weerszijden van de trap naar de luidklok, afkomstig uit het Militair Hospitaal in Utrecht, marmeren gedenkplaten geplaatst. Op vijf ervan zijn de namen vermeld van hen die tussen 1942 en 1945 in Fort de Bilt zijn geëxecuteerd.
Onderaan op de gedenkplaat links van de trap zijn de namen vermeld van T.N. Bakker en C.H. Spanjersberg. Zij waren de leiders van het verzet in Vleuten. Ter ere van hen is in 1949 in Vleuten een Verzetsmonument geplaatst, vervaardigd door Piet Jungblut, een broer van Leo.
Bronnen:
– informatiebord Herdenkingsmonument Fort de Bilt
– wijkkrant wittevrouwen, april 2017
– wikipedia: herdenkingsmonument Fort de Bilt
Zie ook:
– Piet Jungblut: “Verzetsmonument” (Vleuten)
DE ACTIE “ADOPTEER EEN MONUMENT”
In het kader van het educatieve project “Adopteer een monument” biedt het Nationaal Comité 4 en 5 mei scholen in het primair en voortgezet onderwijs de mogelijkheid een oorlogsmonument te adopteren. Aan de hand van lesmateriaal en gesprekken met mensen in de omgeving van het monument ontdekken de leerlingen wat zich in de oorlog heeft afgespeeld in het gebied waarin het monument staat. Zij leren ook wie en waarom wij in Nederland herdenken op 4 mei en wat wij vieren op 5 mei. Zij kunnen zelf een herdenkingsdienst organiseren.
In het schooljaar 2018-2019 is “Herdenkingsmonument Fort De Bilt” geadopteerd door Daltonschool Rijnsweerd, gevestigd in Utrecht aan de Jan Muschlaan 24, en de Rooms-katholieke basisschool Paulus, gevestigd in Utrecht aan de Professor Van Bemmelenlaan 51B.