Beeldhouwer: Else Ringnalda
Materiaal: brons
Beeldentuin Mariënheem, Nijverdalseweg 20, Mariënheem, vijver bij het terras
.
“Sweet dreams”is een van de “Homo ludens”-beelden die Else Ringnalda in de loop der jaren heeft ontworpen. Het beeld is geplaatst op een daartoe ontworpen waterlelieblad waarop Else Ringnalda met pigment en steengruis nerven heeft getekend.(1)
“HOMO LUDENS”-BEELDEN
De ontstaansgeschiedenis van de “Homo ludens”-beelden gaat terug tot de tijd waarin Else Ringnalda in een krantenartikel las dat een man blijvend hersenletsel had opgelopen toen hij door een groep jongeren in elkaar was geslagen. De jongeren hadden de man voor hun plezier afgetuigd, ze waren niet op roof uit. Dit deed bij haar de vraag rijzen in wat voor samenleving wij leven, gevolgd door de vraag hoe een ideale samenleving eruit zou kunnen zien.(2)
De ideale samenleving zoals Else Ringnalda zich die voorstelt, wordt gevormd door de “Homo ludens” (vert.: de spelende mens), mensen die respectvol omgaan met elkaar en met de natuur. Het zijn zelfbewuste mensen, die van jongs af aan hun passie en talenten ontdekken en zich inspannen hun doelen te bereiken. Ze zijn ervan doordrongen dat ze gelijkwaardig aan elkaar zijn, ongeacht verschillen in afkomst, religie of sekse, en weten dat hun onderlinge verschillen bijdragen aan het verder ontwikkelen van de cultuur en de samenleving.(3)
De “Homo ludens”-beelden tonen mensen in hun natuurlijke staat. Zij kunnen zijn wie zij willen zijn. Hun werk ervaren zij als spel. De kracht en kwetsbaarheid die de “Homo ludens”-beelden tonen, zijn geen mannelijke of vrouwelijke eigenschappen maar menselijke eigenschappen.(4)
Op exposities zijn de “Homo ludens”-beelden op uiteenlopende wijzen te zien: op sokkels, in het gras, op een voetplaat, op schommels of op waterleliebladeren in het gras, een vijver of een waterpartij.
De in brons uitgevoerde “Homo ludens”-beelden zijn driedimensionaal. Tijdens de solo-expositie “Brons in de natuur” die van 8 mei t/m 10 juli 2016 in het Von Gimborn Arboretum in Doorn werd gehouden en waar toen Ode aan de boom werd onthuld, waren ook tweedimensionale uitvoeringen van “Homo ludens”-beelden tentoongesteld: de “Yoga-class”-beelden, uitgevoerd in cortenstaal.(5)
“THEATER OP WATER”
Tijdens de expositie in Beeldentuin Mariënheem was “Sweet dreams” in de vijver bij het terras geplaatst. Het waterlelieblad was verankerd in de vijverbodem. De wind en de stroming van het water zorgden ervoor dat het beeld om haar as kon draaien en in verschillende richtingen kan drijven. De toeschouwer zag zo steeds een andere kant van de beelden.
Als er meerdere beelden van Else Ringnalda op deze manier in een vijver of waterpartij zijn geplaatst, wekken zij door hun drijvende en draaiende bewegingen de indruk een toneelspel op te voeren, waarbij er verschillende scenes ontstaan. Else Ringnalda noemt dit: “Theater op water”; de “Homo-ludens”-beelden zijn de acteurs in de ideale samenleving die zij zich voorstelt en spelen hun spel op het water.(6)
De video-opname hiernaast is gemaakt tijdens de expositie 35 jaar Kunst in Kasteeltuinen Arcen (Arcen, 2023).
Noten
(1) Op http://www.beverseklok.be en Een wandeling langs kunstwerken in Beveren is vermeld dat de waterleliebladeren waarop de kunstwerken stonden die in 2016 in Beveren werden geëxposeerd, van meranti hout waren gemaakt. Op https://www.galerie-heidefeld.de is over de waterleliebladeren vermeld dat ze van polyester zijn gemaakt.
(2) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.54).
(3) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56). Het begrip “Homo ludens” is geïntroduceerd door Johan Huizinga (antropoloog, cultuurfilosoof en historicus, Groningen, 7 december 1872 – De Steeg, 1 februari 1945) in zijn boek Homo ludens – proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur (Amsterdam, 1938). Huizinga stelt dat de mens door de eeuwen heen ten diepste een spelende mens (Homo ludens) is geweest; aan de basis van (de ontwikkeling) van cultuur ligt spel in de breedste zin van het woord ten grondslag. In de periode 1956/1974 ontwierp Constant (Constant Anton Nieuwenhuys, auteur, beeldend kunstenaar en muzikant (Amsterdam, 21 juli 1920 – Utrecht, 1 augustus 2005), geïnspireerd door Homo Ludens, New Babylon: een reeks maquettes waarin de Homo ludens in alle vrijheid zou kunnen leven.
(4) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.56); mededelingen van Else Ringnalda.
(5) https://www.bomenmuseum.nl/uw-bezoek/fotoalbums/opening-beeldententoonstelling-else-ringnalda/
(6) Else Ringnalda – Beelden en Bronnen | Sculptures and Sources (Vianen, 2009, p.65).
Zie ook:
– Else Ringnalda: “Sweet dreams” (Beeldentuin Het Zwarte Gat, Oostvoorne, 2023)
– Else Ringnalda: “Sweet dreams” (Kasteeltuinen Arcen, 2023)
→ ELSE RINGNALDA
→ Beeldentuin Mariënheem (Mariënheem)
BEELDENTUIN MARIËNHEEM
Beeldentuin Mariënheem is een kunstcomplex, bestaande uit een 3 hectare grote beeldentuin en een galerie. De beeldentuin is aangelegd in de vorm van een licht glooiend park met hagen, bomen en vijvers. Hier staan beelden van Nederlandse beeldend kunstenaars in uiteenlopende stijlen en verschillende materialen waaronder brons, glas, natuursteen en staal. Regelmatig zijn er tijdelijke exposities. Vanaf het terras is er een prachtig uitzicht op de tuin en de tentoongestelde beelden.
In de galerie zijn onder andere schilderijen uit de 19e en 20e eeuw te zien en kleinere beelden in brons, natuursteen en glas.
Vaste openingstijden in de periode februari-begin oktober: dinsdag t/m zondag, 10.00-17.00 uur. Verder is Beeldentuin Mariënheem open op afspraak.
Voor verdere informatie: https://www.beeldentuinmarienheem.nl