Engelse naam: “The party dress”
Ontwerp: Piet Paris
Materiaal: polyester, verstevigd met glasvezel
Afbeelding: replica (De Strakke Hand, 2022) van hun replica (2019) van de originele afbeelding door Piet Paris (2015)
Ingang nijntje museum, Agnietenstraat 2, Utrecht
nijntje museum, Agnietenstraat 2, Utrecht, met links van de ingang “De Feestjurk”
“De Feestjurk”
Piet Paris heeft “De Feestjurk” ontworpen voor de tentoonstelling “nijntje in de mode”, die van 1 april 2011 tot 22 februari 2012 werd gehouden in het Centraal Museum in Utrecht. De tentoonstelling was georganiseerd ter gelegenheid van het 5-jarig jubileum in 2011 van het dick bruna huis in Utrecht, de voorloper van het huidige nijntje museum. Een leuke bijkomstigheid was dat in de chinese astrologie het jaar 2011 het jaar van het konijn was.
Het Centraal Museum benaderde een aantal modeontwerpers met de vraag een feestjurk te ontwerpen voor nijntje. Onder hen waren Saskia van Drimmelen, Claes Iversen, Jan Taminiau, het Britse Boudicca en het Japanse Anrealage. Ieder van hen maakte een ontwerp voor een 40 centimeter hoog beeld van nijntje, vervaardigd uit aardewerk. De ontwerpen waren geïnspireerd op het werk van Dick Bruna, de geestelijk vader van nijntje. Bruna en Paris hadden op papier een feestjurk ontworpen.
In 2015 was “De Feestjurk” een van de nijntje-beelden in de nijntje art parade, een van de evenementen die in 2015 werden georganiseerd ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van nijntje. De nijntje art parade tot stand gekomen op initiatief van Mercis Publishing BV, de uitgever van de nijntje boekjes, en de retailorganisatie World of Delights, was een reizende tentoonstelling van 60 beschilderde nijntje-beelden. Van de 60 nijntje-beelden waren er 45 te zien in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Valkenburg. De andere 15 beelden waren te zien in Japan, waar nijntje ook erg populair is. De beelden waren beschilderd door onder andere Charlotte Dematons, Toshiyuki Fukuda, Klaas Gubbels, Makoto Kagosjima, Marte Röling, Saskia Pfaeltzer, Harmen van Straaten, Jacques Tange, Thé Tjong Khing en Fleur van der Weel. De kunstenaars mochten het beeld naar eigen inzicht beschilderen, wat tot 60 verschillende taferelen leidde. Piet Paris had op het beeld “De Feestjurk” geschilderd, die hij in 2011 had ontworpen.
Tijdens de nijntje art parade waren in Utrecht, de geboorteplaats van nijntje, acht tot tien nijntje-beelden te zien. Drie van deze beelden werden het doelwit van vandalen en liepen schade op, soms ernstige schade. Op of omstreeks 18 augustus 2015, terwijl de nijntje art parade nog gaande was, werden in opdracht van Mercis Publishing BV alle Utrechtse nijntje-beelden uit voorzorg overgebracht naar de tuin van het Centraal Museum, die ‘s nachts afgesloten is. De nijntje-beelden die tentoon waren gesteld in Amsterdam, Den Haag en Valkenburg, hebben niet te lijden gehad onder vandalisme.
2015: AANKOOP
De nijntje art parade was op 30 september 2015 afgelopen. Op 8 oktober 2015 werden in het Rijksmuseum in Amsterdam 43 van de 60 nijntje-beelden geveild. De opbrengst, 500.000 euro, was bestemd voor UNICEF. “De Feestjurk” werd aangekocht door het Centraal Museum Utrecht, dat ook het exemplaar aankocht dat was beschilderd door Richard G.J. Hutten (ontwerper, geboren in Zwolle op 30 maart 1967). Edwin Jacobs, de directeur van het Centraal Museum, wilde bij de start van de nijntje art parade dat deze beelden het Centraal Museum ten deel zouden vallen. De verwerving ervan zou een mooie aanvulling zijn op de collectie van het Centraal Museum, die reeds werken van Hutten en Paris omvatte.
2016: VANDALISME
In het weekend van 17 en 18 december 2016 hebben vandalen “De Feestjurk” beschadigd. Om het beeld gerepareerd te krijgen, moest het enige tijd in opslag blijven.
2019: REPLICA
nijntje was bij kinderen erg geliefd. Er werd ook voor het beeld gezorgd. In winterse omstandigheden werden de oren van “De Feestjurk” in een warme muts gehuld.
“De Feestjurk” bleek in de loop der tijd bleek het beeld niet bestand tegen al het geknuffel en beklimmen.
De beschadigingen, waaronder een scheur over de volle lengte, konden niet meer worden hersteld. De Utrechtse kunstenaarswerkgroep De Strakke Hand, een collectief van kunstschilders uit heel Nederland dat murals maakt in de openbare ruimte, bracht op een nieuw, onbeschilderd exemplaar de afbeelding aan van “De Feestjurk”. Daarbij maakten zij gebruik van een foto van het originele exemplaar. Op 11 juni 2019 werd het vervangende exemplaar van “De Feestjurk” links van de ingang van het nijntje museum geplaatst. Volgens de Digitale Kunstkrant zou het originele exemplaar worden gerestaureerd maar alleen nog “museaal worden gebruikt”.
2023: HET VERNIEUWDE NIJNTJE MUSEUM
In de zomer van 2021 sloot het nijntje museum haar deuren vanwege een omvangrijke verbouwing, waarbij de oppervlakte werd verdubbeld. In augustus 2021 ging “De Feestjurk” voor de duur van de verbouwing in opslag. De replica die in 2019 was gemaakt, was in de loop der jaren dermate beschadigd geraakt dat hij niet meer bruikbaar was. Het museum wilde graag een vervangend exemplaar. Begin 2022 heeft De Strakke Hand een nieuwe replica geschilderd.
Op 21 juni 2023 werd het vernieuwde nijntje museum geopend en werd de nieuwe replica van “De Feestjurk” links van de hoofdingang geplaatst.
Bronnen:
– Algemeen Dagblad, regio Utrecht, 18 augustus 2015 en 12 juni 2019
– De Volkskrant, 21 augustus 2015
– RTV Utrecht, 22 september 2016
– Trouw, 17 oktober 2015
– https://boeken.doorbraak.be/p/nijntje-art-parade-miffy-art-parade-mercis-publishing/
– https://hotspotholland.nl/nijntje-museum
– https://www.centraalmuseum.nl/nl/tentoonstellingen/nijntje-in-de-mode
– https://www.digitalekunstkrant.nl, 7 mei 2015, 13 oktober 2015 en 12 juni 2019
– https://www.facebook.com/DeStrakkeHand/posts/1314604645357011?ref=embed_post
– Mededeling De Strakke Hand aan Theo van Berkel, 14 augustus 2023.
Literatuur:
nijntje art parade / miffy art parade (Amsterdam, 2016)
Zie ook:
– “Dick Pluis – een ijzeren formule” (Jacques Tange, Utrecht)
DICK BRUNA EN NIJNTJE
Tussen 1955 en 2009 schreef Dick Bruna 32 boekjes over nijntje, die hij zelf illustreerde. Vanaf 1963 werden deze boekjes in klein vierkant formaat uitgegeven, zodat kleine kinderen ze goed vast konden houden. Op de linkerpagina’s staan vierregelige versjes; op de rechterpagina’s staan afbeeldingen van nijntje en haar vriendjes en vriendinnetjes.
Nergens in de nijntje-boekjes heeft Dick Bruna hoofdletters gebruikt, ook niet voor de naam nijntje. In navolging van de nijntje-boekjes is in deze fotoreportage de naam nijntje consequent met kleine letter geschreven.
De nijntje-boeken zijn in ruim vijftig talen vertaald en ook in een aantal Nederlandse dialecten. In niet-Nederlandse talen is nijntje aangeduid met de naam miffy, die in tegenstelling tot de naam nijntje niet tot uitspraakmoeilijkheden leidt.
Wereldwijd zijn er tal van producten te koop met afbeeldingen van nijntje. Over nijntje zijn ook films gemaakt. In Utrecht is er een nijntje-museum en een nijntje pleintje met het beeld nijntje (Marc Bruna).