Nijverheid van Eindhoven

Beeldhouwer: Joop Hekman
Materiaal: zandsteen
Binnentuin Spoorwegmuseum, Maliebaanstation 16, Utrecht (sinds 1991)
Geschonken aan de stad Eindhoven op 28 november 1953


“Het licht” (Boschdijktunnel)

“Het jonge bloeiende Eindhoven” (Boschdijktunnel)

“De tabak” (Demertunnel)

“De textiel” (Demertunnel)

“Het geluid” (Demertunnel)

 “Het verkeer” (Vestdijktunnel)

“De handel”


De serie beelden “Nijverheid van Eindhoven” is op 28 november 1953 door de NV Nederlandse Spoorwegen geschonken aan de stad Eindhoven ter gelegenheid van de ingebruikname van het nieuwe hoogspoor tussen Eindhoven en Woensel. De bouw van dit hoogspoor ging gepaard met de aanleg van zeven tunnels voor het wegverkeer. Hierdoor kwam een eind aan het frequente, minutenlange wachten voor gesloten overwegen.
In 1949 had de NV Nederlandse Spoorwegen Joop Hekman de opdracht gegeven om voor de drie in het centrum van Eindhoven gelegen tunnels acht “hoogspoorbeelden” te maken, die de opbloei van het Eindhovense bedrijfsleven moesten symboliseren. De serie van acht beelden kreeg de naam “Nijverheid van Eindhoven”. Met deze beelden, vervaardigd tussen 1950 en 1953, heeft Hekman de toekomstige vooruitgang van Eindhoven uitgebeeld, te danken aan de Philips-fabrieken en de Eindhovense tabaks- en textielindustrie, terwijl het verkeer door de aanleg van het hoogspoor voortaan vrij baan zou hebben.
De beelden werden vervaardigd uit zandsteen. Zeven ervan waren beelden van staande figuren; “Het licht” was een uitbeelding van een gevleugelde figuur, liggend onder de zon.
In april 1952 werden “Het jonge bloeiende Eindhoven” en “Het licht” aan weerszijden van de Boschdijktunnel geplaatst. In 1953 werden vier beelden, waaronder “De tabak”, “De textiel” en “Het geluid” op de Demertunnel geplaatst en de twee overige beelden, waaronder “Het verkeer”, op de Vestdijktunnel.
“Het licht” viel in 1986 spontaan van het voetstuk. De andere zeven beelden werden in de loop der jaren meer en meer aangetast door zure regen. In 1991 zijn de beelden overgebracht naar de beeldentuin van het Spoorwegmuseum, Maliebaanstation 16, Utrecht, met uitzondering van “Het jonge bloeiende Eindhoven”, dat waarschijnlijk verloren is gegaan. “Het licht” is geplaatst in een restant van een muur van station Amersfoort.
In 1997/’98 heeft Toon Grassens in opdracht van de NV Nederlandse Spoorwegen polyester replica’s vervaardigd van zes van de acht zandstenen beelden die Hekman had vervaardigd: “Het verkeer”, “De handel”, “Het jonge bloeiende Eindhoven”, “De tabak”, “Het geluid” en “De textiel”. Deze replica’s zijn geplaatst op de borstweringen van de Vestdijktunnel. Van “Het moderne industriële Eindhoven” en “Het licht” zijn geen replica’s gemaakt.

Bronnen:
eindhoven foto’s hoog spoor eindhoven

– nicospilt.com
Utrechtsch Nieuwsblad, 4 januari 1952, 8 april 1953,

Zie ook:
Toon Grassens: zes replica’s van “Nijverheid van Eindhoven” (Eindhoven)

→  JOOP HEKMAN