Naamvariant: “Hoog spoor”
Beeldhouwer: Toon Grassens
Materiaal: polyester, gewapend met glasvezel en versterkt met een constructie van roestvast staal
Replica’s van de gelijknamige beelden van Nijverheid van Eindhoven (Joop Hekman, Utrecht, 1950/’53)
Vestdijktunnel, Eindhoven
Vervaardigd in 1997/’98
Vestdijktunnel, noordzijde
“Het geluid” (Vestdijktunnel, noordzijde, links)
“De tabak” (Vestdijktunnel, noordzijde, midden)
“De textiel” (Vestdijktunnel, noordzijde, rechts)
Vestdijktunnel, zuidzijde
“Het verkeer” (Vestdijktunnel, zuidzijde, links)
“Het jonge bloeiende Eindhoven” (zuidzijde, midden)
“De handel” (Vestdijktunnel, zuidzijde, rechts)
De beeldenserie “Nijverheid van Eindhoven” is op 28 november 1953 door de NV Nederlandse Spoorwegen geschonken aan de stad Eindhoven ter gelegenheid van de ingebruikname van het nieuwe hoogspoor tussen Eindhoven en Woensel. De bouw van dit hoogspoor ging gepaard met de aanleg van zeven tunnels voor het wegverkeer. Hierdoor kwam een eind aan het frequente, minutenlange wachten voor gesloten overwegen.
In 1949 had de NV Nederlandse Spoorwegen Joop Hekman de opdracht gegeven om voor de drie in het centrum van Eindhoven gelegen tunnels acht “hoogspoorbeelden” te maken, die de opbloei van het Eindhovense bedrijfsleven moesten symboliseren. De serie van acht beelden kreeg de naam “Nijverheid van Eindhoven”. Met deze beelden, vervaardigd tussen 1950 en 1953, heeft Hekman de toekomstige vooruitgang van Eindhoven uitgebeeld, te danken aan de Philips-fabrieken en de Eindhovense tabaks- en textielindustrie, terwijl het verkeer door de aanleg van het hoogspoor voortaan vrij baan zou hebben.
De beelden werden vervaardigd uit zandsteen. Zeven ervan waren beelden van staande figuren; “Het licht” was een uitbeelding van een gevleugelde figuur, liggend onder de zon.
In april 1952 werden “Het jonge bloeiende Eindhoven” en “Het licht” aan weerszijden van de Boschdijktunnel geplaatst. In 1953 werden vier beelden, waaronder “De tabak”, “De textiel” en “Het geluid” op de Demertunnel geplaatst en de twee overige beelden, waaronder “Het verkeer”, op de Vestdijktunnel.
“Het licht” viel in 1986 spontaan van het voetstuk en raakte onherstelbaar beschadigd. De andere zeven beelden werden in de loop der jaren meer en meer aangetast door zure regen. In 1991 zijn deze beelden overgebracht naar de beeldentuin van het Spoorwegmuseum, Maliebaanstation 16, Utrecht. Zes ervan zijn er tegenwoordig te zien, evenals “Het licht”, dat is geplaatst in een restant van een oude muur van station Amersfoort.
In 1997/’98 heeft Toon Grassens in opdracht van de NV Nederlandse Spoorwegen replica’s vervaardigd van “Het verkeer”, “De handel”, “Het jonge bloeiende Eindhoven”, “De tabak”, “Het geluid” en “De textiel”. De zandstenen beelden werden overgebracht naar het atelier van Grassens in Gemert. Met toestemming van Hekman restaureerde hij één van deze beelden en maakte hij van dit beeld een polyester replica, gewapend met glasvezel en versterkt met een constructie van roestvast staal. Hekman was hier tevreden over, waarna Grassens replica’s maakte van de andere beelden.
De replica’s zijn geplaatst op de borstweringen van de Vestdijktunnel. Van “Het moderne industriële Eindhoven” en “Het licht” zijn geen replica’s gemaakt.
Bronnen:
– eindhoven foto’s hoog spoor eindhoven
– nicospilt.com
– Van klei tot brons – Toon Grassens (Gemert, 2020, p.73)