Ontwerp en uitvoering: De Strakke Hand
Materiaal: verf
Zijgevel Oosterkade 30, Utrecht
Voltooid op 5 mei 2020
__________
.
“Prof. Ornstein onderzoekt de toevalsbeweging” is de tweede “Utrechtse muurformule” die De Strakke Hand in Utrecht op gevels heeft aangebracht in opdracht van de Utrechtse natuurkundigen Sander Kempkes en Ingmar Swart. De muurformule toont professor Leonard Salomon Ornstein (natuurkundige, Nijmegen, 12 november 1880 – Utrecht, 20 mei 1941), werkend aan zijn bureau. Midden rechts loopt een dronken man zwalkend over straat. De stappen die hij zet en de richting waarin hij loopt, zijn onvoorspelbaar. Ze berusten min of meer op toeval. Aan de hand van het gemiddelde patroon van de stappen kan worden voorspeld waar het eindpunt van zijn route zal zijn. Dit is afgebeeld in het voetstappenpatroon onderaan de muurformule.
In 1930 heeft Ornstein dit proces beschreven samen met George Eugène Uhlenbeck (natuurkundige, Batavia, 6 december 1900 – Boulder, 31 oktober 1988). Het proces is naar hen genoemd: Ornstein-Uhlenbeckproces. Tegenwoordig wordt het toegepast bij speculaties over aandelenkoersen, grondstofprijzen en rentes. Boven het hoofd van Ornstein staat de wetenschappelijke formule van het Ornstein-Uhlenbeckproces.
“Prof. Ornstein onderzoekt de toevalsbeweging” is geschilderd door vier schilders van De Strakke Hand in twaalf dagen tijd. De schildering is aangebracht op de zijgevel van Oosterkade 30. De straat die op de muurformule is afgebeeld, is de ertegenover gelegen Westerkade, met rechts het Physisch Laboratorium aan de Bijlhouwersstraat waar Ornstein zijn laboratorium had.
De stijl waarin “Prof. Ornstein onderzoekt de toevalsbeweging” is geschilderd, is Art Deco, die in de 1930-jaren veel gebruikt werd. Ook andere elementen zoals het straatbeeld en de kleding van de dronken man, zijn geënt op de 1930-er jaren.
“Prof. Ornstein onderzoekt de toevalsbeweging” is voltooid op 5 mei 2020.
Bronnen:
– DUIC, 5 mei 2020
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Ornstein-Uhlenbeckproces
→ Utrechtse muurformules
→ DE STRAKKE HAND
“MUURFORMULES”
In 2015 kwamen Sense Jan van der Molen en Ivo van Vulpen, natuurkundigen, werkzaam in Leiden, op het idee om op gevels in Leiden wetenschappelijke formules aan te brengen. Op die manier konden baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen die in Leiden waren gedaan en die uit het gezichtsveld waren verdwenen, onder de aandacht worden gebracht. Deze schilderingen worden “muurformules” genoemd. De acht muurformules die in Leiden zijn geschilderd, tonen wetenschappelijke formules, geschreven door onder andere Albert Einstein en Christiaan Huygens.
In 2018 raakten Sander Kempkes en Ingmar Swart, natuurkundigen, werkzaam in Utrecht, geïnspireerd door wat in Leiden gaande was en wilden zij op een soortgelijke manier aandacht besteden aan baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen die in Utrecht waren gedaan. Voor de uitvoering van hun ideeën benaderden zij De Strakke Hand.
De opdrachtgevers / initiators voorzien De Strakke Hand van informatie die nodig is om een muurformule te ontwerpen, zoals de naam van de wetenschapper, de naam van het onderzoek en de wetenschappelijke formule, en hun achterliggende idee. De Strakke Hand zoekt de gevel uit waarop de muurformule zal worden aangebracht en maakt op grond van de architectuur van de gevel en de aangeleverde informatie een ontwerp, waarin zij de vrije hand hebben.
De Utrechtse muurformules zijn anders van opzet dan de muurformules in Leiden. De Utrechtse muurformules tonen scenes met daarin de wetenschappers en de wetenschappelijke formules die zij geschreven hebben.
De Strakke Hand heeft in Utrecht naast “Prof. Ornstein onderzoekt de toevalsbeweging” de volgende muurformules geschilderd:
– Dr. Bleeker produceert de fasecontrastmicroscoop (Strosteeg 4b)
– Prof. Buys Ballot onderzoekt het dopplereffect (Burgemeester Reigerstraat 9)
– Prof. Donders onderzoekt het oog (Wijde Begijnestraat 1)
– Prof. van ‘t Hoff onderzoekt stereochemie (Ganzenmarkt 26)
Bronnen:
– https://commons.wikimedia.org
– https://destrakkehand.nl/portfolio
– https://muurformules.sites.uu.nl
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_muurformules_in_Leiden
– https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_muurformules_in_Utrecht
– https://www.linkedin.com/posts/sander-kempkes