Montfoort – Oudewater – Woerden – Kamerik – Harmelen – Montfoort
Lengte: ca. 35 kilometer.
Kunstwerken van onder andere Toon Grassens, Ineke van Dijk en Taeke Friso de Jong. De kunstwerken staan langs de openbare weg.
Vertrek- en aankomstpunt: Kasteelplein, Montfoort.
Routekaart: https://www.route.nl; de route is geregistreerd onder nummer 3103148.
Tijdens deze fietsroute komt u langs een groot aantal andere kunstwerken. In de routebeschrijving zijn ze aangegeven met verwijslinks.
GEMEENTELIJKE HERINDELINGEN IN DE PROVINCIE UTRECHT
In de westelijke helft van de provincie Utrecht hebben veel gemeentelijke herindelingen plaatsgevonden. Op 1 januari 1970 werd de gemeente Hoenkoop, gelegen tussen Oudewater, Haastrecht en Polsbroek, bij de gemeente Oudewater gevoegd. Op 1 januari 1989 werd de gemeente Willeskop in tweeën gesplitst; een deel ervan werd bij de gemeente Montfoort gevoegd, een ander deel bij de gemeente Oudewater. De gemeente Kamerik werd op 1 januari 1989 bij de gemeente Woerden gevoegd (door een verlegging van de provinciegrens ging de gemeente Woerden deel uitmaken van de provincie Utrecht).
Drie kunstwerken herinneren aan het verzet tegen deze herindelingen:
Willeskop (Montfoort)
♦ N228: De Willeskopper stier (Toon Grassens)
Oudewater
♦ Rotonde N228 thv Zwier Regelinkstraat: Het hoen van Hoenkoop (Ineke van Dijk)
Kamerik
♦ Van Teylingenweg / Meent: Gedenkteken Kamerik zelfstandig (Taeke Friso de Jong)
__________
ROUTEBESCHRIJVING
MONTFOORT: “DE WILLESKOPPER STIER”
Het Kasteelplein in Montfoort fungeert als vertrekpunt. Links op het Kasteelplein staat het vredesmonument De handreiking (Margriet Barends), twee jongens uitbeeldend op een muur, één van de jongens helpt de andere jongen omhoog. U fietst rechtdoor, steekt bij de de verkeerslichten de N228 over en rijdt daarna, rechtsaf slaand, het fietspad op langs de N228.
U blijft het fietspad volgen. Na korte tijd ziet u links in de grasberm het grote beeld De Willeskopper stier (Toon Grassens), dat eind november 1989 werd onthuld, lang na de gemeentelijke herindeling waarbij Willeskop was opgesplitst in een deel dat bij Montfoort ging horen en een deel dat bij Oudewater ging horen. Inwoners van Willeskop hadden, als teken van verzet tegen het opheffen van hun gemeente, een bordje aan hun huis gehangen met de afbeelding van een (willes)koppige stier. Naar aanleiding hiervan ontwierp Toon Grassens een beeld van een briesende stier in aanvalshouding. De aanval is gericht op Montfoort. Op het plateau waarop de stier staat, is een landkaart van de gemeente Willeskop gegraveerd en het wapen van deze gemeente. Het deel van de N228 waaraan het beeld staat, heeft de straatnaam Willeskop gekregen, ter herinnering aan de vroegere gemeente.
Voorbij “De Willeskopper stier” steekt u de N228 over en vervolgt u uw fietstocht langs de N228. Bij de rotonde met de N204 (M.A. Reinaldaweg) slaat u rechtsaf. Na de brug over de Hollandse IJssel volgt u de verwijsbordjes naar knooppunt 97. U fietst onder de N204 door. Rechts van u ziet u een varkenshouderij met (behalve in de winter) varkens in de open stalruimte. U vervolgt uw tocht en volgt op de Waardsedijk de verwijsbordjes naar knooppunt 91 in Oudewater. Links van u, meestal uit het zicht, stroomt de Hollandse IJssel. Rechts van u heeft u uitzicht op langgerekte weidekavels, die stammen uit de vroege middeleeuwen, toen het veengebied in deze regio werd ontgonnen. De meeste kavels hadden een lengte van 1250 meter en een breedte van 113 meter, De rechten en plichten van grondeigenaren en ontginners waren vastgelegd in “copen”. Het woord “cope” maakt, al of niet in verbasterde vorm, deel uit van een aantal plaatsnamen, waaronder Willeskop en Hoenkoop.
OUDEWATER: “HET HOEN VAN HOENKOOP“
Voorbij het kerkhof aan de Waardsedijk ziet u rechts van u de beeldengroep Naïaden (Tine van de Weyer) die in het water van de Stadsgracht, waarin de beeldengroep staat, weerspiegeld wordt. Een bewust samenspel. De beeldengroep staat symbool voor het leven, het spiegelbeeld staat symbool voor de dood.
Bij knooppunt 91 fietst u rechtsdoor en rijdt u het fietspad op tot aan de rotonde met de Zwier Regelinkstraat. Op de rotonde ziet u Het hoen van Hoenkoop (Ineke van Dijk). Op de sokkel is een band van gele stenen aangebracht als verwijzing naar het wapen van de gemeente Hoenkoop. Het beeld staat hier sinds november 2008. Oorspronkelijk, in 1970, het jaar van de gemeentelijke herindeling, stond het bij het Esso-tankstation, op de vroegere grens tussen Hoenkoop en Oudewater. Als teken van protest was het hoenderbeeld toen zodanig opgesteld, dat de kont ervan op Oudewater was gericht. Op de rotonde bij de Zwier Regelinkstraat werd het hoenderbeeld opnieuw in deze protest-stand geplaatst. Die stand was, is en blijft een wezenlijk onderdeel van het beeld.
U vervolgt uw tocht over het fietspad langs de Zwier Regelinkstraat. Voorbij de brug over de Hollandse IJssel gaat u aan de rechterkant over een smal klinkervoetpad terug naar de Hollandse IJssel en volgt u de verwijsbordjes naar achtereenvolgens knooppunt 92, 93 en 94. Bij knooppunt 94 gaat u rechtdoor en fietst u de Zuid-Linschoterzandweg op richting knooppunt 69, langs de Lange Linschoten, een kronkelend riviertje met aan weerszijden oude, monumentale boerderijen.
Bij de driesprong met de Haardijk slaat u linksaf en fietst u de Haardijk op, achter landgoed Linschoten langs, een landgoed met veel bos.
Na knooppunt 69 fietst u via knooppunt 13 Woerden binnen. U komt op de Jaap Bijzerweg, die overgaat in de Van der Valk Boumanlaan. Links, in de tuin van nr. 16, staat het beeld Wachter (Jan Vermaat), gemaakt uit een restant van een blok dolomiet. De verwijsbordjes naar knooppunt 70 volgend, rijdt u onder het spoorwegviaduct bij station Woerden door. Rechts op het Stationsplein staat de fonteinbeeldengroep Spelend met water (Marcus Ravenswaaij). Verderop, voor Stationsweg 10, ziet u het uit roestvast staal gemaakte beeld Wervel (Jan Vermaat), dat door de wind om zijn as kan draaien en er daardoor steeds anders uitziet.
KAMERIK: “GEDENKTEKEN KAMERIK ZELFSTANDIG“
Bij knooppunt 70 slaat u rechtsaf en volgt u het fietspad langs de Oudelandseweg. Met een beetje geluk heeft u links op de Snellerbrug de kleine beeldengroep Drie schaatsers (Taeke Friso de Jong) gezien, die herinnert aan de prestaties van de Woerdense schaatser Joop van den Berg. In april 1986 heeft Van den Berg deze beeldengroep onthuld.
Bij het Brediuspark aan de Oudelandseweg staat het kunstwerk Laur_um (Niels Albers). Dit kunstwerk verwijst naar de tijd, lang geleden, waarin Woerden een Romeinse nederzetting was, Laurium genaamd. Even verderop, in de tuin van stichting ‘t Oude Landt, niet direct opvallend, staat het beeld Welkom (Gerard Brouwer).
Bij knooppunt 71 fietst u rechtdoor over het fietspad langs de N405 langs het gerestaureerde Stoomgemaal Kamerik Teylingens, richting Kamerik.
In Kamerik fietst u over de Mijzijde rechtdoor tot aan de kruising met de Meent. Daar slaat u rechtsaf. Direct links van u ziet u het kunstwerk Gedenkteken Kamerik zelfstandig (Taeke Friso de Jong) dat hier in mei 1989 is geplaatst op initiatief van een CDA-raadslid van Kamerik, die de herinnering aan Kamerik als zelfstandige gemeente levend wilde houden. Het hart, de vorm van het gedenkteken, verwijst naar het dorpshart van Kamerik. De teksten op het gedenkteken beschrijven belangrijke feiten uit de geschiedenis van Kamerik. Taeke Friso de Jong heeft in het gedenkteken ook een weergave verwerkt van een oude landkaart van de gemeente Kamerik.
De Meent volgend, fietst u langs het Burgemeester Breenplantsoen. Rechts in het plantsoen staat het beeld Man en paard (Taeke Friso de Jong). Hoog in de zijgevel van het vroegere gemeentehuis is na voltooiing in 1956 van de bouw ervan de gevelsteen Veulen (Pieter Starreveld) geplaatst, een geschenk van de provincie Utrecht.
Via de Meidoornlaan fietst u naar de Spruitweg. U rijdt de Spruitweg uit, steekt de N405 (Ingenieur Enschedeweg) over en rijdt rechtsaf het fietspad op langs de N405, richting Harmelen, de verwijsbordjes naar knooppunt 72 volgend. Bij de driesprong met de Geestdorp slaat u rechtsaf, om vóór de rotonde met de N405 over te steken. Na de brug over de Oude Rijn gaat u linksaf over de Breeveld richting knooppunt 72 en daarna richting de knooppunten 73, 74 en 36.
U fietst Harmelen binnen. Bij knooppunt 36 slaat u rechtsaf en rijdt u de Kalverstraat in. Links van u, op het plein voor de kerk, ziet u het beeld Kind met uitgestrekte hand (Kees van der Laan). Op de hand van het kind staat sinds jaren weer een duivenbeeldje.
U volgt de verwijsbordjes naar knooppunt 29, fietst over het viaduct over de A12 en daarna over de Blindeweg richting knooppunt 98. Op de Hofdijk rijdt u langs villa Over-IJssel, gebouwed in de 19e eeuw. Bij knooppunt 98 fietst u rechtdoor, onder de vroegere stadspoort door. Rechts achter de stadspoort, op het terras van restaurant Het Oude Stadhuis, staat De handdruk (Corry Ammerlaan-van Niekerk). Kort hierna komt u weer op het Kasteelplein, waar uw fietstocht eindigt.
routekaart “Gemeentegrens-monumenten”